Global İşler+ 2023/22
Global İşler+ 2023/22
🤑Kripto Regülasyonları, 👅İngilizce & ChatGPT, 🗳️Seçimlerde Yanılan Anketler, ©️Telif Konusu ve Yapay Zekâ
No.125 — 2023/21
Merhaba! Ben Ussal Şahbaz. Her Perşembe sabahı e-posta kutunuza gelen Global İşler+ bülteninde teknoloji, toplum, politika kesişiminde dünyada olup bitenlerin Türkiye’ye yansımalarını tartışıyorum.
Bu hafta aramıza katılan 25 okurumuza hoşgeldiniz diyoruz!
Uzun süredir kripto varlık gündeminden uzak kalmıştık. Bu hafta köşe yazım ve Türkiye Barolar Birliği’ndeki sunumum çerçevesinde bu gündeme geri dönüyoruz. Tam da ABD’de Binance’e 14 ağır suçlama ile dava açılmışken “dünyada kripto regülasyonları nereye gidiyor?” diye soracağız. Sonra yine ChatGPT gelişmeleri var. En sonda bomba bir podcast bölümümüz var. Mutlaka dinleyin!
Dünyada kripto varlık regülasyonları nereye gidiyor?
🖊 Global İşler Köşesi
Türkiye’de seçimler geride kaldı ve dünyada kripto piyasalarında işlem hacimleri toparlanmaya başladı. Yeni yasama yılında kripto varlık düzenlemeleri yeniden gündeme gelebilir. Halihazırda Türkiye’de kanuni bir düzenleme bulunmuyor ama bankalara verilen sözlü talimatlar yoluyla piyasa regüle ediliyor.
Dünyada yükselen ama henüz tam olarak regüle edilmemiş olan kripto piyasalarında bu çabalar nasıl şekilleniyor? Türkiye burada nerede duracak? Bu konuları geçtiğimiz hafta “Dünyada kripto varlık regülasyonları nereye gidiyor?” başlıklı yazımda tartıştım.
World Economic Forum tarafından Mayıs ayında yayımlanan “Pathways to the Regulation of Crypto-Assets: A Global Approach” başlıklı rapor da mukayeseli olarak regülasyon yaklaşımları ele alınmış:
Öte yandan geçtiğimiz hafta Türkiye Barolar Birliği ev sahipliğinde yapılan Fintek Stratejik Analiz Kurultayı’na konuşmacı olarak davetliydim. Toplantının ikinci etapı ise 05-06 Haziran’da İstanbul’da gerçekleştirildi.
Birbirinden kıymetli konuşmacıları takip etme şansını yakaladığım bu organizasyonun ikinci gününde “Kripto Varlık Düzenleme Trendleri ve Türkiye” başlıklı da bir sunum yaptım. Sunumuma aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
ChatGPT İngilizce’nin küresel hakimiyetini nasıl etkiler?
🧐Fikri Takip-1
Yapay zekâ dil modelleri, özellikle de ChatGPT, gelecek adına herkesin hem heyecan hem de endişeyle takip ettiği teknolojiler. Peki, bu heyecan verici teknoloji dünyadaki herkes için aynı fırsatları sunuyor mu?
Nisan ayında OECD’nin AI Language Models başlıklı raporuna atıfla İngilizce’nin diğer dillere nazaran yapay zekâ dil modellerinin geliştirilmesinden neden öne çıktığını tartışmış ve İngilizce dijital müktesabatın önemine dikkat çekmiştik.
ChatGPT, Bard, Bing gibi yapay zekâ dil modelleri üzerinde yakın zamanda yapılan çalışmalar bu bulguları doğruluyor:
İngilizce’de oldukça iyi performans göstermelerine rağmen diğer dillerde yapay zekâ dil modellerin belli limitlerinin olduğu biliniyor. Oregon Üniversitesi’nin yaptığı bir çalışma, özellikle karmaşık metinleri özetlemede veya veriye dayalı sorularda İngilizce dışında ChatGPT’nşn performansının pek de iyi olmadığını ortaya koyuyor. Hatta yeri geldiğinde cevapları uydurduğu belirtiliyor.
Öte yandan, başka bir dilden İngilizce’ye yapılan tercümelerde başarılı olsa da ChatGPT’nin İngilizce’den başka bir dile yapılan tercümelerde kültürel bariyerlere takıldığı ve performansının iyi olmadığı görülmüş.
ChatGPT’den tam verim almak için İngilizce bilmek önemli bir avantaj sağlıyor. Peki, bu durum önümüzdeki dönemde küresel inovasyon ve ticareti nasıl etkiler? Bu konudaki tartışmaları ve fazlasını merak ediyorsanız Paresh Dave’in “ChatGPT Is Cutting Non-English Languages Out of the AI Revolution” başlıklı yazısına göz atmalısınız.
Yapay zekâ yaratıcılığı bitirdi mi? TV dizilerini kim yazacak? Ve seçimlerde neden tüm anketler yanıldı?
🎤 Global İşler Podcast
Global İşler’in bölümünde değerli dostlarım Cem Adıyaman ve Can Selçuki ile eğlence sektöründen haberciliğe, oradan da istatistik biliminin derinliklerine keyifli bir sohbete çıkıyoruz:
Kim hangi kanalı izliyor? TV’ler mi daha polarize dijital medya mı?
Medyadaki reklam krizinin dizi tercihlerimize etkisi ne?
Hollywood’daki yazar grevi ChatGPT’ye karşı koyabilecek mi?
Bu soruları tartıştıktan sonra, Türkiye Raporu Direktörü Can Selçuki, 14 Mayıs seçimlerinde neden hiçbir anketin tutmadığını açıklıyor!
Yapay zekâ siyasilerin yerine konuşmaları yazarsa…
🗞 Haftanın Haberi
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, yapay zekânın ortaya koyduğu fırsatlar ve riskler hakkında geçtiğimiz hafta parlamentoda konuşmasını yaparken aniden durdu ve metnin kendisi tarafından değil, ChatGPT tarafından yazıldığını söyledi.
Aşağıdaki cümleler, Danimarka Başbakanı’nın konuşmasından ve ChatGPT tarafından yazılmış. Birçok politikacı hep aynı şeyi söylüyor, ChatGPT’nin performansına şaşmamak lazım!
Telif meselesi ve yapay zekâ: Japonya ve Abu Dhabi’nin kararları daha esnek bir yapıya işaret ediyor
🧐Fikri Takip-2
Geçtiğimiz hafta yapay zekâ ve telif konusu ile ilgili Japonya ve Abu Dhabi’den iki önemli haber vardı:
Mart ayında Japonya’da manga sanatçılarının yapay zekâ ile ilgili endişelerini paylaşmıştık. Görünen o ki, Japonya en sonunda telif hakları ile ilgili devam eden tartışmalara son noktayı koymuş ve fikri mülkiyetlerle ilgili herhangi bir şekilde telif kısıtlaması getirmemeye karar vermiş.
Technomancers bu kararın Japonya tarafından Batı ile bu teknoloji alanında rekabet etmeye hazırlandığına dair güçlü bir işaret olarak yorumlamış.
İkinci haber ise Abu Dhabi’den. Abu Dhabi hükümeti, 40 milyar parametre üzerinden eğitilen ve ChatGPT, Chinchilla ve PaLM62B gibi üç farklı yapay zekâ dil modeli baz alınarak eğitilen Falcon 40B’nin bundan sonra gerek ticari gerekse de araştırma amaçlı kullanımı için telif ücreti alınmamasına karar vermiş. Ayrıca İleri Teknoloji Araştırma Konseyi bünyesindeki yatırım kolu VentureOne da bu modelin kullanıldığı projelere yatırım yapabileceğini duyurmuş.
Görünen o ki, Japonya ve Abu Dhabi aldıkları kararlarla yapay zekâ teknolojisine dair hemen regülasyon politikası geliştirmek yerine öncelikle bu teknoljinin gelişmesi önündeki engelleri kaldırıp esnek bir strateji ile oyunun içinde pay sahibi olmak istiyor.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
📝 Medium: Ussal Şahbaz
🔗Web: ussal.net