Global İşler+ 2024/24
🎓 2024 Üniversite Tercihleri, 🇹🇷 Türkiye'de Mobil Uygulama Ekonomisi, 🗞️ New York Metrosu'nda Hayalet Dükkânlar, 💡 Danone & İnovasyon, 🛒 Temu ie E-ticaret Nereye?
No.171 — 2024/24
Merhaba! Ben Ussal Şahbaz. Her Cuma sabahı e-posta kutunuza gelen Global İşler+ bülteninde teknoloji, toplum, politika kesişiminde dünyada olup bitenlerin Türkiye’ye yansımalarını tartışıyorum. Esas işim olan Ussal Danışmanlık isimli danışmanlık şirketimde, irili ufaklı teknoloji şirketlerine kamu ile ilişkiler konusunda hizmet veriyorum.
Son iki haftada aramıza katılan 27 takipçimize hoşgeldiniz diyoruz!
Bu hafta bültenimize işgücü piyasasındaki dönüşümü ve üniversite tercihi yaparken göz önünde bulundurulması gerekenleri tartışarak başlıyoruz. Ardından Türkiye’deki mobil uygulama sektörüne bakıp ve New York Metrosu’nda kapanan gazete satış noktalarının hikâyesine geçeceğiz. Sonrasında Danone örneği üzerinden kurumsal inovasyon hakkında podcastımız var. En sonda da Temu e-ticareti nasıl değiştiriyor konulu köşe yazım.
Yapay zekâ çağında üniversite tercihleri
🖊 Global İşler Köşesi - 1
YKS sonuçları 16 Temmuz’da açıklandı. Kendisi veya çocukları üniversite tercihi yapacak olan okuyucularımıza şimdiden en iyi dileklerimizi iletiyoruz.
Bu sene üniversite tercihlerini yaparken unutulmaması gereken şey iş gücü piyasasında yeni bir dönüşüm sürecinin eşiğinde olduğumuz.
Zira geçmiş dönemdeki inovatif teknolojilere nazaran yapay zekâ teknolojisi daha hızlı bir şekilde hayatımızn bir parçası haline geliyor.
Oliver Wyman’ın Davos’ta sunumunu yaptığı “How Generative AI Is Transforming Business And Society” başlıklı rapor, ChatGPT’yi hayatımıza elektrik, kişisel bilgisayarlar, akıllı telefonlar veya internetten daha hızlı bir şekilde, sadece 10 ay içinde, entegre ettiğimizi ortaya koyuyor.
Daha önce bültenimizde farklı boyutlarıyla tartıştığımız gibi yapay zekâ teknolojisi sayesinde daha hızlı ve verimli bir şekilde iş yapılırken azalan maliyetlerle beraber kârlar artıyor. Ama daha az personele ihtiyaç duyuluyor.
Öte yandan bu dönüşüm ücret ve terfi politikalarını da doğrudan şekillendiriyor. Bu da önümüzdeki dönemde yeni mezunlar için daha az iş ama daha esnek çalışma ve terfi imkânları demek.
Peki, üniversite tercihi yaparken nelere dikkat etmeli ve nasıl karar vermeli? Şehir dışına çıkmak mı yoksa aile yanında kalıp okumak mı avantajlı? Üniversiteden mezuniyet sonrasında ise nasıl bir dünya olacak?
Bu hafta tüm bu soruların cevaplarını, kendi tecrübelerimden de yola çıkarak, tartışmaya çalıştım. Bu nedenle tercih yapmadan önce bu haftaki Ekonomi Gazetesi’ndeki köşemi okumanızı tavsiye ederim.
Türkiye Teknoloji Sektörü Ücret ve Yan Haklar Araştırma Raporu, Haziran 2024 (içinde benim de yazım var 🤓)
ChatGPT’nin kazananları ve kaybedenleri, 1 Mart 2024
Türkiye mobil uygulama ekonomisinde nerede?
📊Haftanın Raporu
2008 yılında açılan Apple App Store ve ardından gelen Google Play pazar yerleri sayesinde mobil uygulama sektörü hızla büyüdü. Progressive Policy Institute (PPI) hazırladığı raporda Türkiye’nin mobil uygulama ekonomisinde nerede durduğunu ve gelecekte hangi fırsatların var olduğuna dair güzel ipuçları vermiş:
PPI’ya göre mobil uygulama ekonomisi Türkiye’de 112 bin kişiye istihdam sağlıyor:
Türkiye’de iPhone kullanıcı sayısı Android işlemcili cep telefonu kullanıcılarına göre daha az olsa da sektörde istihdam açısından başa baş bir durum söz konusu. Bunda Türkiye’de geliştirilen uygulamaların bu pazar yerleri sayesinde dünyaya kolayca pazarlanması büyük rol oynadı.
Türkiye’deki yayıncıların mobil uygulamalardan elde ettikleri gelir, milyonlarca doları buluyor. Özellikle oyun sektörü bu konuda başrolde:
Türkiye’nin küresel rekabette daha gideceği yol var:
Mobil uygulama ekonomisi 15 yılda inanılmaz bir hızla büyüdü. Türkiye’nin bu pazardan aldığı pay Brezilya ve Kore gibi ülkelerin çok gerisinde ama Avrupalı rakiplerine göre pek de fena bir durumda değil.
5G ve yapay zekâ teknolojisi sayesinde yeni bir büyüme dalgası daha kapıda. Yeni dönemde Türkiye bu alanda pastadan daha fazla pay alabilir. Ancak, dijital dönüşüm çerçevesinde eğitim ve regülasyon alanlarında izleyeceği strateji önemli olacak.
New York Metrosu’nda kapanan gazete satış noktaları boş kaldı
🗞️ Haftanın Haberi
Dijitalleşme ile gelen medya sektöründeki dönüşüm New York şehrinin dokusunu değiştirmeye başlamış.
New York Toplu Taşıma Otoritesi (MTA) istatistiklerine göre 195 perakende satış noktasının sadece 52’si çalışma devam ederken diğerleri çoktan kepenkleri indirmiş.
Hâlâ açık olanlarda ise 2020’den beri satılmayan dergiler tozlu raflarda belki de hiç gelmeyecek alıcılarını bekliyor.
Ama bu durumun sebebi sadece basılı dergi ve gazetelere olan talepteki düşüş değil. Metroyu hafta içinde kullananların oranı da pandemiden bu yana %30 oranında düşmüş. Hibrit çalışma ile beraber insanlar toplu taşımaya da daha az rağbet eder olmuş.
Uzaktan çalışmanın şehirler üzerindeki etkisini geçen sene köşemde “ABD’de yaratıcı sınıf kendi kendini yiyor” başlığı ile tartışmıştım.
Global şirketler yerel inovasyon yapabilir mi? - Danone / Konuk: Cem Küçükcan
🎤 Global İşler Podcast
Bu hafta Wand Media Network Emirgan stüdyolarında konuğum Danone Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Cem Küçükcan’dı. Kendisiyle Danone örneği üzerinden kurumsal inovasyonu konuştuk ve aşağıdaki sorulara cevap aradık:
Global şirketler yerel inovasyon yapabilir mi?
Hep dijital inovasyon konuşuyoruz, peki geleneksel üretimde inovasyon nasıl olur?
Kurumsal inovasyon için nasıl bir iş gücü lazım?
Timur’dan 600 yıl sonra Temu dünyayı ele geçirir mi?
🖊 Global İşler Köşesi - 2
Dünyayı “Temu telaşı” sarmış durumda. Eğer hâlâ duymadıysanız, Temu 2022 yılında Çin’de kurulmuş bir e-ticaret platformu.
Yaptığı iş de Çin’deki fabrikalardan kapınıza doğrudan ürün getirmek, hem de azami 12 günde.
Buraya kadar her şey güzel. Ama kısa bir sürede 350 milyar dolarlık ciroya ulaşan bu e-ticaret platformu dünyada kıyameti koparmış durumda. Zira Temu ayrıca yılda 20 milyar dolarlık bir lojistik harcaması yapıyor ve muhtemelen kargo ücretlerini kendi ödüyor.
Çin’den ürün ithal edip AVM ve yerel e-ticaret platformalarında satmaya çalışanlar ise bir anda ciddi bir rekabet sorunu ile karşı karşıya kalmış durumda.
Avrupa Birliği Mayıs ayında “Dijital Hizmetler Yasası” (Digital Markets Act) kapsamında Temu’yu çok büyük çevrimiçi platform (very large online platform - VLOP) ilan etti.
TikTok Shopping’i geçen sene yasaklayan Endonezya ise şu sıralar Temu’ya karşı nasıl adımlar atacağını tartışıyor.
Peki, tüm bunlar Türkiye için ne anlama geliyor? Ülkemizde 2022 yılında yasalaşan e-ticaret kanunu Temu için ne diyor? Türkiye’deki dönüşen tüketim kalıpları ve yeni ekonomi programı çerçevesinde Temu’ya dair tartışmamız gerekenler neler?
Tüm bunları ve daha fazlasını geçen haftaki köşemde “Timur’dan 600 yıl sonra Temu dünyayı ele geçirir mi?” başlığı ile tartıştım.
Bitirirken…
Yaz dönemi nedeniyle bültenimizi iki haftada bir yayımladığımız için haftaya yine ara veriyoruz. 2 Ağustos’ta yeniden buluşmak dileğiyle!
Şimdiden iyi tatiller!
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
🔗 Linkedin: @ussal
📝 Medium: Ussal Şahbaz