Global İşler+ 2024/21
Global İşler+ 2024/21
🤖 İnsan Yapay Zekâya Karşı, 🔄 Teknoloji Süper Döngüsü, 🌐 Sina Afra ile Global Girişimcilik, 🇿🇦 Güney Afrika'da Neler Oluyor?
No.168 — 2024/21
Merhaba! Ben Ussal Şahbaz. Her Cuma sabahı e-posta kutunuza gelen Global İşler+ bülteninde teknoloji, toplum, politika kesişiminde dünyada olup bitenlerin Türkiye’ye yansımalarını tartışıyorum. Esas işim olan Ussal Danışmanlık isimli danışmanlık şirketimde, irili ufaklı teknoloji şirketlerine kamu ile ilişkiler konusunda hizmet veriyorum.
Son bir haftada aramıza katılan 12 takipçimize hoşgeldiniz diyoruz!
Bu hafta bültenimize, eğer hala bu muhabbetten sıkılmadıysanız, yapay zekâ ve insan rekabetinde hangi becerilerin öne çıkacağı ile başlıyoruz. Ardından “teknoloji süper döngüsü” ve geçen hafta Sina Afra ile yaptığımız global girişimcilik üzerine sohbetin ikinci bölümü ile devam ediyoruz. Son olarak Güney Afrika’daki son gelişmeler ve kalkınma sorunları var.
Malumunuz yaz geldi ve önümüz Kurban Bayramı. Bu nedenle bültenimize iki hafta ara vereceğiz. Şimdiden bütün okurlarımızın bayramı kutlu olsun.
26 Haziran’da yeni sayımızla görüşmek üzere, iyi okumalar!
😁 Haftanın Memesi
İnsan yapay zekâya karşı: İkili rekabette insanların avantajı ne?
📤 Haftanın Dosyası
Paypal’in kurucusu Peter Thiel de söyledi: Yapay zekâ ile önümüzdeki yıllarda sözel becerilerin sayısal becerilere göre daha değerli olacak!
Citigroup tarafından Mayıs ayında yayımlanan raporda da benzer bulgular var:
Yapay zekâ çağında en çok gerekecek beceriler: iletişim, duygusal zekâ, empati ve insan insana ilişkiler.
Bir de tabii dönüşüme uyum sağlayabilme (adaptibility) becerisi.
Geçen hafta bültenimizde Seul’deki yapay zekâ zirvesinden hemen önce yayımlanan “International Scientific Report on the Safety of Advanced AI - Interim Report” başlıklı rapordan bahsetmiştik (sayfa 54).
Amy Webb: “Teknoloji süper döngüsü”
🎥 Haftanın Videosu
Yeni gelişen teknolojiler arasında birbirini ivmelendirici ilişkiler bültenimizde ele aldığımız konulardan biri. Future Today Institute CEO'su Amy Webb, bu olaya “süper teknoloji döngüsü” (technology supercycle) diyor.
Bugünkü süperdöngünün parçaları
yapay zekâ,
birbirine bağlı cihazlar ekosistemi (connected devices ecosystems)
biyoteknoloji
Webb’e göre:
“Nesnelerin interneti” dediğimiz şey aslında birbirine bağlı cihazlardan oluşan bir ekosistem. Son dönemde bunun en iyi örnekleri sanal gerçeklik gözlükleri, akıllı saatler, hatta elektrikli arabalar ve üzerinden sensör bulunan, internete bağlı olan daha nice cihaz. Bu bağlı cihazlar ve sensörler, gizlilik endişeleri yaratırken topladıkları verilerle yapay zekâyı besliyor. Üretici yapay zekâ hızla gelişiyor ama hesap verebilirlik (accountability) konusunda hâlâ aşılması gereken sorunlar var.
Beyin hücreleri gibi biyolojik yapıların enformasyon işlemede kullanılmasına dönük çalışmalar, biyoteknoloji alanında önemli kırılmalara gebe. Organoid zekâ (organoid intelligence) teknolojisi olarak da bilinen bu çalışmalarla önümüzdeki yıllarda biyobilgisayarları konuşabiliriz.
Peki Webb’in önerileri neler?
Geçiş Departmanı (Department of Transition): Devletler, teknoloji süper döngüsünün sanayi ve emek piyasaları üzerindeki yıkıcı etkilerine karşı hazırlanmak için kurumsal kapasitelerini artırmalı ve bu konuda çalışmalar yapacak birimler kurmalı.
Değer ağı haritalandırması (value network mapping): Şirketler, iletişim kanallarını güçlendirmeli ve teknolojik inovasyonlara daha iyi uyum sağlamak için kapasitelerini artırmalı. Bunun için de ekosistemleri içinde yer alan değer üreten ortakları ve kurumları daha yakından takip etmeli.
Sunumda bahsedilen rapor da şurada: Future Today Institute, 2024 Tech Trends Report - 17th Edition.
Sina Afra ile global girişimcilik - Bölüm 2
🎤 Global İşler Podcast
Değerli dostum ve GİRVAK’ın (Türkiye Girişimcilik Vakfı) Yönetim Kurulu Başkanı, bir zamanların efsane e-ticaret işi Markafoni’nin ve şimdi Tiko’nun kurucusu Sina Afra ile yaptığımız sohbetin bu hafta ikinci bölümü ile karşınızdayız.
Sohbetimizin ikinci bölümünde neler mi var?
Girişimcilik Vakfı’nın hikayesi: Neden okul yaptıracağına “fellowship” kurarsın?
Şirketler “satılır" mı “alınır" mı?
Türkiye’de kurulu şirket İspanya’ya taşınır mı?
Global olmak için Türkiye’yi terk etmek şart mı?
Güney Afrika’da İsa Mesih gelmeden iktidar değişir mi?
🖊 Global İşler Köşesi
29 Mayıs’ta Güney Afrika’da genel seçimler yapıldı. 1994’te ırk ayrımcılığı (Apartheid) bittiğinden beri iktidarda olan Nelson Mandela’nın Afrika Ulusal Kongresi (ANC) partisi ilk defa parlamentodaki çoğunluğu kaybetti.
Oysa, ANC’nin eski lideri Jacob Zuma bir keresinde “ANC ne zamana kadar iktidarda kalacak?” sorusuna, “İsa Mesih dünyaya dönene kadar” demişti
20. yüzyıla girerken Güney Afrika’daki apartheid rejimi, insanların renklerine göre ayrıştırıldığı en sert kast sistemlerinden biriydi.
Toplumun en alt tabakasında yer alan siyahiler 1994’teki seçimlerin ardından ANC iktidara geldi.
Güney Afrika, BRICS üyesi ve Küresel Güney’in (Global South) en önemli temsilcilerinden. Ama geride kalan 30 yılda ülkede yapısal sorunlar devam ediyor.
Bu yapısal sorunların nedenleri arasında siyasal sistemin geçmişten getirdiği miras etkili.
ANC’nin uyguladığı politikaların siyahi bir orta sınıf oluşturmak yerine siyahi bir elit sınıf yaratmayı öncelemesi de ülkedeki çıkmazın temel nedenlerinden.
Mandela sonrası ANC’nin siyasi elitinin profilinin yetkinsizliği ise ayrı bir problem.
Güney Afrika’daki apartheid rejimini, sömürge döneminin etkilerini ve ANC’nin 30 yıllık hikâyesini merak ediyorsanız bu hafta Ekonomi Gazetesi’ndeki köşeme bakmanızı tavisye ederim.
Geçen hafta köşemde meritokrasinin önemini Singapur ve BAE örnekleri üzerinden tartışmıştım.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
🔗 Linkedin: @ussal
📝 Medium: Ussal Şahbaz