Global İşler+ 2024/29
Global İşler+ 2024/29
🇪🇺 AB & Gerileyen Rekabetçilik, 🖥️ Onlyfans & Yapay Zekâ, 📉 Obezite & Yeni Nesil İlaçlar
No.176 — 2024/29
Merhaba! Ben Ussal Şahbaz. Bugün Londra’dan selamlar! Bugün Oxford’da iklim teknolojileriyle ilgili bir etkinliğe katılacağım. İlginç bir şey olursa haftaya bültende yazarım.
Bu hafta bültende neler var? ciddi konularla başlıyoruz. Avrupa’nın düşen rekabet gücü ve son zamanlarda herkesin hakkında konuştuğu Draghi raporu ilk gündem maddemiz. Sonra Onlyfans’in ekonomik performansını inceleyeceğiz. Son olarak da Ozempic gibi yeni nesil ilaçların şişmanlığa derman olup dünyayı dönüştürüp dönüştüremeyeceğini tartışacağız.
Son iki haftada aramıza katılan 22 okurumuza hoşgeldiniz diyoruz!
Avrupa Birliği’ni öldüren regülasyonlara uyum sağlamalı mıyız?
🖊 Global İşler Köşesi - 1
Politico’dan Matthew Karnitschnig bu hafta Almanya’da işlerin ters gittiğini ve yakın zamanda bu durumla ilişkili bazı şeylerin daha sesli konuşulmaya başladığını yazdı. Karnitschnig yazısında ülkedeki iktisadi kıyametin (economic apocalypse) dört atlısı olarak betimlediği başlıkları şöyle sıralamış:
Büyük sanayii şirketlerinin ülkeden kitlesel göçü
Hızla kötüleşen demografik durum
Çökmekte olan altyapı
İnovasyon konusunda ciddi geride kalmışlık
Mesele o kadar ciddi bir hal almış durumdaki ülkenin sembolü konumundaki Volkswagen 87 yıllık tarihinde ilk defa ülkede fabrikalarını kapatmayı konuşuyor.
Bildiğiniz gibi Almanya, Avrupa Birliği’nin (AB) lokomotifi konumunda. 2008 yılındaki iktisadi buhranda İtalya, İspanya, Yunanistan gibi ülkeler zor duruma düşünce Birlik ülkeleri Şansölye Angela Merkel liderliğinde bu krizi bir şekilde aşmayı başarmıştı.
Şimdilerde ise Almanya’daki iktisadi yavaşlamaya dair endişeler, Avrupa’nın küresel ölçekte geriye giden rekabetçi gücü ile beraber tartışılıyor.
Hatta Brüksel, uzun süre AB Merkez Bankası Başkanlığı yapan ve 2021-2022 arasında kısa bir dönem İtalyan Başbakanlığı yapan Mario Draghi’ye de “EU competitiveness: Looking ahead” başlığı ile bir çalışma hazırlatmış. Bu raporun bulguları Eylül ayı başında kamuoyu ile paylaşıldı.
Draghi’nin raporu hem ilginç bulgular hem de önemli politika tavsiyeleri içeriyor:
Bu bulgulardan biri de 2002 yılında neredeyse ABD ile başabaş olan AB’nin GSMH’si, 2023 itibariyle hem ABD’nin hem de Çin’in gerisine düşmüş durumda.
Bunun ana nedeni ise üretkenlikteki düşüş. Bu durum hem gelir seviyesindeki büyümeyi hem de içerideki talep artışını olumsuz yönde etkilemiş.
Üretkenlik açısından Avrupa’nın hem ABD hem de Çin’in gerisine düşmesinin birçok nedeni sıralanabilir. Mesele aslında çok boyutlu. Ama bana göre en önemli başlıklardan biri de dijitalleşme sürecinde AB’nin rakiplerine nazaran geride kalması:
2000’lerin başında olduğu gibi Avrupa’da ARGE harcamalarında ilk sıralarında hâlâ otomotiv şirketleri yer alıyor. ABD’de ise NVidia, Facebook, Amazon ve Google gibi dijital teknoloji şirketleri öne çıkıyor.
Dijital teknolojiler, yaşam bilimleri ve iklim teknolojileri gibi alanlarda ise Avrupa, rakiplerine nazaran getirdiği hukukli düzenlemelerle ayağında zincirlerle koşmaya çalışan bir atlete benziyor.
Peki, bu hikaye Türkiye için ne anlatıyor? Avrupa’nın bu geri gidişi tersine çevirme şansı var mı? Eğer bu soruların cevabını merak ediyorsanız bu haftaki köşe yazıma öz atmalısınız.
Ayrıca Hedef Portföy’den Gözde Kuyumcu ile Draghi raporu hakkındaki sohbetimizi de aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz:
Yapay zekâ 6.6 milyar dolarlık Onlyfans ekonomisini de dönüştürür mü?
🗞️ Haftanın Haberi
Haziran 2023’ten beri ülkemizde yasak olan Onlyfans’in son yıllardaki finansal büyüme hızı dikkat çekici.
2016 yılında İngiltere’de kurulan Onlyfans, bir tür video paylaşım sitesi olarak tasarlanmış. İçerik üreticilerinin çektiği videolar sayesinde üye toplaması ve gelir elde etmesine dayanan bir iş modeli geliştirilmiş.
Platformda fiziksel spor uzmanları ve müzisyenleri gibi birçok içerik üreticisi olsa da Onlyfans zamanla daha çok yetişkin içerikleri ile popüler olmuş.
Bu içerikler sayesinde Onlyfans, 2023’te 6.6 milyar dolarlık ciroya ulaşmış. 5 yıl önceki cirosunun sadece 300 milyon dolar olduğu düşünülürse kısa sürede oldukça hızlı bir büyüme söz konusu.
Bu beş yıl içerisinde ise içerik üreticilerinin eline 15 milyar dolardan fazla para geçmiş. Bunun 5.3 milyar doları ise 2023 yılında dağıtılmış.
Milyarlarca dolar ciro yapan Onlyfans’in çalışan sayısı ise sadece 42. 2021 yılında 61 çalışan istihdam ederken daha fazla içerikle beraber artık daha az çalışanla operasyonlarını yürütebiliyormuş.
Onlyfans hakkında oldukça detaylı bir analiz hazırlayan melek yatırımcı Matthew Ball, önümüzdeki döneme dair şirketin büyümesini etkileyecek iki faktöre dikkat çekmiş:
Son dönemde Onlyfans’ın alternatifleri ortaya çıkıyor. Bunlardan biri de Elon Musk’ın sahibi olduğu X platformu. Musk, X’teki yetişkin içerik yasağını Haziran ayında kaldırdı.
İçerik üreticileri açısından önünüzdeki dönemde yapay zekânın rakip olarak geliyor olması dengeleri nasıl değiştirecek? Yapay zekâ ile üretilen sanal karakterler farklı dilleri konuşup büyük dil modelleri sayesinde ikna edici ölçüde sohbet etme yetisine kavuşurken bu sektörün de önümüzdeki dönemde dönüşmesi söz konusu. (Daha önce bültenimizde yapay zekâ ile oluşturulan iki influencer karakterini, Aitana Lopez ve Maia Lima’yı sizlerle paylaşmıştık.)
Bir ilaç ekonomiyi değiştirir mi?
🖊 Global İşler Köşesi - 2
Dünya Sağlık Örgütü, dünya nüfusunun 8’de 1’inin obez olduğunu tahmin ediyor. Obezitenin ise ekonomi üzerinde birçok olumsuz etkisi var:
Bunlardan biri aşırı kiloya bağlı ortaya çıkan şeker ve kalp gibi kronik hastalıkların kamu maliyesi üzerindeki tedavi yükü.
Diğeri ise aşırı kilolu kişilerin hareket zorlukları nedeniyle çalışamamasından ve bu kişilerin ruh sağlıklarının bozulmasından kaynaklanan maliyetler.
Türkiye de obezitenin giderek artan ekonomik maliyetlerinden muzdarip. OECD üyeleri arasında obezitenin ekonomik maliyetinin en yüksek olduğu dördüncü ülkeyiz.
OECD, obezite nedeniyle 2050’ye kadar ekonomizinin gerçek potansiyelinin neredeyse %4’ü nispetinde daha az büyüyeceğini hesaplıyor.
Ancak aşırı kilonun bir sorun olduğu döneminsonuna gelmiş olabiliriz. Çünkü yeni nesil ilaçlar sayesinde obezite yakında tarihe karışabilir.
Bu yeni nesil ilaçlar arasında en meşhur olanları Danimarkalı firma Novo Nordisk tarafından üretilen GLP-1 ilaçları, Ozempic ve Wegovy. Bu ilaçlar sayesinde çok iyi cirolar yapan Novo Nordisk, Avrupa’nın en değerli şirketi koltuğuna oturmuş durumda.
Amerika’da ise Eli Lilly, Mounjaro denilen ilaçla piyasada söz sahibi.
Tüm dünyanın konuştuğu bu ilaçların nasıl çalıştığını ve önümüzdeki dönemde yaşam tarzımızı nasıl değiştirebileceğini geçtiğimiz hafta köşemde tartıştım.
Dünya Ozempic’i konuşurken, aslında eskiden beri kullanılan bir diyabet ilacının da yaşlanmayı geciktirici etkileri ortaya çıkıyor. Metformin’i yukarıdaki yazıyı yazmak için esinlendiğim detox kampından sonra doktor bana da vermişti. Bu da artık diyabet dışında kullanılan bir ilaç.
Nature dergisinde bu ay yayımlanan bir araştırmaya göre Metformin’in erkek maymunlarda yaşlanmayı geciktirici etkisi görülmüş. Ancak araştırma 12 maymuna ilaç vererek yapılabilmiş. Araştrımacılar şimdi daha geniş bir insan grubunda deney yapmak için fon arıyormuş.
😁 Haftanın Memesi
Bitirirken
Haftaya görüşmek üzere! Unutan veya aramız yeni katılan okurlarımız için:
Her Cuma sabahı e-posta kutunuza gelen Global İşler+ bülteninde teknoloji, toplum, politika kesişiminde dünyada olup bitenlerin Türkiye’ye yansımalarını tartışıyorum. Esas işim olan Ussal Danışmanlık isimli danışmanlık şirketimde, irili ufaklı teknoloji şirketlerine kamu ile ilişkiler konusunda hizmet veriyorum.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
🔗 Linkedin: @ussal
📝 Medium: Ussal Şahbaz
Çok güzel bir bülten olmuş teşekkürler