Ussal Bülten👨🏻💻
No.8
30 Ekim’den herkese merhaba!
Bu haftaki gündemimizde; gig ekonomisi yasal düzenlemeleri ve Glovo’nun İspanya’daki davası var. Uzaktan çalışma ile gig ekonomisinin “uluslararası boyutu” Türkiye’de yazılımcı bulmayı zorlaştıracak mı? Dünya Gazetesi yazımda bu konuyu tartışıyorum. Son olarak haftanın grafiğinde yeni ilişkiye başlayan çiftler için internetin önemi var.
Ussal Bülten’de haftalık Dünya Gazetesi yazılarımda veya sosyal medya paylaşımlarımda anlattığım bazı konuları derinlemesine ele alıyorum. Bunu yaparken de farklı kaynaklara referans vermeyi önemsiyorum.
Keyifli okumalar!
🗞Haftanın Haberi:
Gig ekonomi ve “işçi” krizi
Tüm dünyada işgücü piyasası düzenlemeleri fabrikalar düşünülerek yazılmış. Hem çalışma bakanlıkları hem de mahkemeler internet üzerinden gelişen “gig ekonomisi” için uygulama geliştirmekte zorlanıyor. “Gig ekonomisi” herkesin bağımsız girişimci olarak konumlanması, zamanını ve kimle ya da kimlerle çalışacağını isteğine göre organize etmesi demek. Diğer yandan “gig ekonomisi” işçi haklarını ve güvencelerini ortadan kaldırıyor söylemi gittikçe güçleniyor.
Bu ay İspanya Yüksek Mahkemesi, Glovo’nun kuryelerinin bağımsız girişimci değil işçi olarak sınıflandırılması kararını verdi. Yani Glovo’nun kuryeleri bordroya alması gerekecek. (Glovo birkaç ay önce Türkiye’den çekilene kadar aynı sistemle Türkiye’de de faaliyet gösteriyordu).
Daha önce Avrupa Birliği Adalet Divanı kararında yine bir kurye platformu olan Yodel kuryelerinin işçi olarak sınıflandırılamayacağına işaret etmişti.
İtalya’da gig ekonomisi çalışanlarını girişimci olduğu halde işçilerin kullandığı bazı haklardan faydalandıran bir ara yol mevzuata girdi (yukarıdaki Glovo haberinde).
Sene başında Kaliforniya’da Uber ve Lyft sürücülerinin “işçi” sayılmasını zorunlu kılan bir kanun çıkmıştı. Uber anayasaya aykırılık iddia edip kanunun yürütmesini durdurttu ama geçen hafta perşembe günü temyiz mahkemesi kanunu destekleyen bir karar verdi.
Dünya gazetesinde gig ekonomisi ile alakalı “Gig ekonomisi modernleşme ve kadınlar için fırsat” başlıklı yazım. (14 Ağustos 2020)
📊 Haftanın Raporu:
Yukarıdaki raporda da değindiğim OECD’nin 2019’da yayımladığı “Gelişmekte olan ekonomilerde teknoloji ve çalışmanın geleceği: Farklı olan ne?” başlıklı raporunda “gig ekonomisinin” sınırötesi etkilerini bizim gibi ülkeler açısından değerlendiriyor:
Gig ekonomisi platformlarında işverenlerin çoğunluğu yüksek gelirli ülkelerde bulunurken, işleri yapan kişilerin çoğu ücretlerin düşük olduğu gelişmekte olan ülkelerde.
Bu platformlar, işverenlerin büyük süreçleri "mikro görevlere" ayırmasına olanak tanıyarak gelişmekte olan ülkelerdeki bireylerin bir offshoring şirketinin ölçeği olmadan yurtdışındaki işlere erişimini sağlıyor.
📝 “Global İşler” Köşesi:
Global gig ekonomisi platformları Türkiye’deki çalışanlar için kısa vadede yüksek getiri sağlayabilir. Hele bugünkü kurla! Ama bu platformların teknoloji startaplarımızı üzerindeki etkisini de düşünmek lazım.
Dünya Gazetesi’nde bu hafta yayımlanan “Yazılımcılarımızı uzaktan çalışma ile Facebook’a kaptırmak üzereyiz” yazımda bu konuyu tartıştım:
📌 Silikon Vadisi’ne korona ile gelen en büyük yenilik de “uzaktan çalışma” oldu. Böylece artık Facebook Türkiye’den ayda en az 40 bin TL maaşla yazılımcı çalıştırabiliyor. Yazılımcılar için işgücü pazarı artık global. Aşağıdaki grafik Şubat ayına kıyasla Linkedin’de uzaktan çalışma ilan sayısını gösteriyor.
📌 Eğer global gig ekonomisindeki maaşlarla yerel maaşların arasını kapatacak bir destek olmazsa bir süre sonra yerli startaplarımız yazılımcı bulamayacak. Teknoparklar gibi vergi muafiyetine dayalı teşvikler yerine startaplarda yazılımcı maaşlarına doğrudan nakit desteğine geçmemiz lazım.
🐦 Haftanın Tviti:
İnternet platformları ve kamu politikaları…
🖇 Prof. Dr. Erhan Erkut’un 2018’te yayımlanmış ve gerçek hikayelerle girişimcilere tavsiyeler içeren “Türk Ceylanları” kitabı için kaleme aldığım “Girişimciler işlerini hızlı büyütmek için kamu ile nasıl iletişim kurmalı?” yazımı da inceleyebilirsiniz.
📚 Haftanın Kitabı:
Kamu ile girişimlerin arasındaki ilişkinin önemi ve nasıl işlemesi gerektiği üzerine bir kitap önerisi: Regulatory Hacking: A Playbook for Startups
📈 Haftanın Grafiği:
Arkadaş out ⬇️ online in ⬆️
İnternet platformları sadece gig ekonomisi için kullanılmıyor tabii..
Bugün çiftlerin %40’ı internetten tanışıyor… İnternet platformlarının bu amaçla kullanımı arttıkça bakın hangi kanallar gözden düşüyor…
Henüz ilk bültenlerimiz olduğu için mesajlarımız birçok okuyucumuzun spam klasörüne gidiyor. Bunu önlememize yardımcı olmak isterseniz bu mesajı bir arkadaşınıza iletin. Böylece spam programlarının kara listesinden çıkalım.
Ussal Bülten’den bu haftalık bu kadar! Görüşlerinizi merak ediyor, yorumlarınızı bekliyorum. Bültene yönelik önerileriniz varsa “reply” tuşuna basıp bana iletebilir misiniz?
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
📝 Medium: Ussal Şahbaz
🔗Web: ussal.net