Ussal Bülten👨🏻💻
Riyad'da sanal G20 Zirvesi, Libra, AVM'ler, Aşı
No.12
27 Kasım’dan herkese merhaba!
Bu hafta küresel yönetişim konularına eğiliyoruz. Ana konumuz G20 Zirvesi’nden teknoloji ile ilgili çıktılar. Sonra korona gündemine eğiliyoruz.
G20 dünyanın sistematik açıdan önemli 20 ülkesinin liderini her sene bir araya getiren zirve. Kasım 2015’te Antalya’da yapıldığında ben de aktif rol almıştım. O günden beri küreselleşme de G20’nin etkisi de geriledi. Bakalım Biden’ın ABD Başkanı olduğu dünyada G20 kendine yeni teknolojilerin yönetişimi üzerinden bir yol bulabilecek mi? Bazı ipuçları aşağıda.
Eğer bültenlerimi beğeniyorsanız, yine beğenecek arkadaşlarınıza iletebilirsiniz. Keyifli okumalar!
📝 “Global İşler” Köşesi:
📌 Facebook Temmuz 2019’da Libra isminde global bir stabil kripto para çıkaracağını açıklamıştı. Libra, ABD ve Avrupa’da merkez bankalarından büyük tepki çekti. Başta Libra’ya ortak olan Visa, Mastercard, Vodafone gibi büyük şirketler bir bir projeden çekildi.
📌 Bu haftaki G20 Zirvesi’de 20 ekonominin lideri gerekli regülasyonlar tamamlanmadan sözde global stabilkoinlerin piyasaya çıkması mümkün değildir, diyerek konuyu kapattı. Neden?
Riyad’da Sanal G20 Zirvesi
📸 Haftanın Fotoğrafı:
Suudi Arabistan’daki G20 videokonferans ile yapılınca bu aile fotosu ortaya çıktı. Zirve de her zamanki magazin ve ikili görüşme gündemi olmayınca “sıkıcı” geçti. Her sene G20 zirvelerini gezen heyetler de nasip olabilecek en ihtişamlı ağırlamadan mahrum kaldı!
Dijitalleşmeyle ilgili en önemli başlık kripto paralar. Bu konu iki yıldır G20 gündeminde. Libra gibi global stabilkoinlere ilişkin G20 mesajlarını Dünya Gazetesi yazımda ele aldım. Bu konuda dört doküman daha yayınlandı:
IMF raporunda Libra dünyasında Türkiye gibi ülkelerin artık bugünkü TCMB kararında olduğu gibi zorunlu karşılıkların artırılması ya da azaltılması gibi politika araçlarının kullanım imkanının nasıl imkansız hale geleceğine dikkat çekiliyor.
Financial Stability Board raporu da bu paraların koordineli bir şekilde regüle edilmemesi halinde küresel finansal sistemde oluşacak riskleri tartışmış.
FATF raporu ise Libra vb. alım satımında kara para riskine dikkat çekiyor.
Libra’nın sınırötesi ödemeleri kolaylaştıran rolüne karşı G20 mevcut sistemlerin önündeki engelleri kaldırmaya çalışıyor.
Raporların ortak mesajı tüm bu risklerin yönetilebileceği, ancak henüz yeterli hazırlık olmadığı. Kurumsal altyapı henüz teknolojiye ayak uydurabilmiş değil.
OECD’nin kripto paraların vergilendirilmesi raporu da, bu konuya her ülkenin nasıl farklı yaklaştığını göstermiş.
Yakında Türkiye’de de gündeme gelecek sorular: Bitcoin miras kalırsa vergisi ne olur? Bitcoin alım satımından elde edilen kazanç gelir vergisine mi sermaye kazancı vergisine mi tabi olmalı? Peki bitcoin madenciliğinden?
G20 Liderler Bildirgesi’nde altı çizilen konulardan biri de sınırötesi veri transferlerinin engellenmemesiydi. Tabii bu uzlaşı çoğu zaman lafta kalıyor (Türkiye örneği)
G20’den dijitalleşme dair çıkan başka dokümanlar da var:
Yapay zekada teknoloji ve iş modellerindeki ilerlemeye mahremiyet, algoritmaların şeffaflığı, vb. konulardaki düzenlemeler adapte olamıyor.
Korona ile G20 ülkelerinin çoğu dijital piyasa düzenlemelerinde reforma gitti (biz neredeyiz?). Ana reform başlıkları: uzaktan çalışma düzenlemesi, işgücünün dijitalleşmeye adapte olması, ödeme sistemleri, e-ticarete erişim.
⚡ Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri
📯 Haftanın duyurusu
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Etki Hızlandırıcısı, ülkemizin soft power projelerinden. Amaç küresel hedeflere uygun girişimleri Gates Vakfı, UNDP gibi kuruluşlarla beraber desteklemek.
Geçen sene girişimciler Türkiye’deki göçmenlere tuvalet teknolojileri üzerine çalışmıştı.
Bu sene Uganda ve Bangladeş’teki pilot uygulamalara katılmak istiyorsanız bu linkten başvurabilirsiniz.
Dijital Hizmet Regülasyonu
🐦 Haftanın Tviti:
Sürekli olarak taslak çalışmalarında değişiklik yapılan AB Dijital Hizmetler Regülasyonu, yine tartışma oluşturabilecek bir alana girdi: “hizmet yerlileştirmesi”. Muhataplık oluşturma zorunluluğu getiriliyor. Bizim yeni sosyal medya düzenlememizde de şikayet bildirimlerinde sosyal ağ sağlayıcılarla muhataplık ilişkisi kurulması zorunluluğu oluşturulmuştu.
🎯 Haftanın Verisi:
Startap şirketlerin gerçek zamanlı verileri ile ekonomi takibine devam ediyoruz…
V-Count’un yayınladığı müşteri trafiği raporunun Ekim verileri koronanın ikinci dalgasının boyutunu gösteriyor.
Beklenenin aksine AVM’lere ve mağazalara akın yaşanmamasını Mayıs 2020’deki “AVM’lerle Teknoparkların Ortak Yanı Nedir?” yazımda ele aldığımda “Korona yeni normal yaratmayacak. Zaten olan dönüşüm trendlerini güçlendirecek. Göremediğimiz veya görmek istemediğimiz trendler karşısında dönüşüme direnenleri çıplak bırakacak” diye yazmıştım.
Aşı
📊 Haftanın Grafikleri:
Korona aşısının bu kadar hızlı bulunması G20’de şahıs bulan küresel işbirliğinin somut sonucu:
Aynı küresel işbirliğini aşıların kullanımında görmek mümkün değil. Aşılar kapanın elinde mi kalacak?
Haftanın makalesi: “The Tragedy of Vaccine Nationalism” Foreign Affairs, Eylül 2020.
Sağlık Bakanlığı ise aşı için Çin ile anlaşıldığını, diğer aşıların “ücretli” olacağını açıkladı. Bedava Çin aşısı mı paralı Amerikan aşısı mı olursunuz diye Mayıs ayında Twitter’da sormuştum.
📆 Antitröst- Lina Khan Etkinliği
Geçen Pazartesi Lina Khan’la düzenlediğimiz, açılış konuşmasını da Sayın Faruk Eczacıbaşı’nın yaptığı “Recent Developments in Antitrust and Digital Markets” etkinliğinde bir araya geldik. Bu etkinliklere devam etmeyi planlıyorum.
Ussal Bülten’den bu haftalık bu kadar! Bu bülteni Nesibe Kırış ve Deniz Erciyes’le beraber hazırlıyoruz. Görüşlerinizi merak ediyor, yorumlarınızı bekliyorum. Bültene yönelik önerileriniz varsa iletebilir misiniz?
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
📝 Medium: Ussal Şahbaz
🔗Web: ussal.net