No.57
Her hafta Çarşamba sabahı çıkan Global İşler+ Bülteni’nde teknoloji, toplum ve politikanın kesişiminde dünyada olup bitenlere bakıyor, Türkiye’de olanları anlamaya çalışıyoruz. Bu bülten size iletildiyse lütfen Substack üzerinden üye olun!
Bu haftaki gündemimiz G-20 zirvesi ve teknoloji — özellikle de kriptoparalar. Bildiğiniz üzere Global İşler+ olarak G7 ve G20 gibi küresel zirveleri yakından takip ediyoruz. Sonra da Cumhuriyet Bayramı münasebetiyle yazdığım Türkiye’nin yakındaki kalkınma gündemine ilişkin yazım ve Facebook’un yeni ismi var.
Sanal aile fotoğrafından, çeşme başına: G20
🗞 Haftanın Haberi:
Geçen seneki sanal Riyad Zirvesi’nden sonra bu seneki G20 zirvesi böyle başladı. 🙂
Bu seneki Zirve’ye iklim değişikliği konusu damga vurdu. G20 bildirgeleri geleneksel olarak grubunun kuruluş gündemi olan finans konuları ile başlar sonra “diğer” konular ile devam eder. Bu seneki bildirgenin (COVID-19’dan sonra) iklim değişikliği ile başlaması, gündemdeki değişikliği gösteriyor. Bildiriyi buradan inceleyebilirsiniz.
İklim değişikliği hedeflerine ulaşmak için teknoloji ve inovasyonun önemine arada bir dikkat çekiyoruz. Pazartesi Bill Gates’in Financial Times’da çıkan yazısına da göz atmanızı öneririm. Bu konuda yeni okuma önerileriniz varsa beklerim.
G20 ve Kriptovarlıklar
📊 Haftanın Grafikleri:
Geçen seneki Riyad zirvesini ele aldığımız 12. bültenimizde de G20’nin en önemli konularından birinin kripto paralar olduğunu belirtmiş, size yayımlanan dört rapor özetlemiştik.
Kripto varlıkların tek tek devletler tarafından regülasyonu mümkün değil. Bu nedenle bu konu tam G20’lik. Ancak G20 bu sene de sadece global stabilkoinlere değinerek konuyu ötelemeyi tercih etti.
Bu konudaki düşüncelerimi Hindistan’ın başlıca düşünce kuruluşlarından biri olan ORF için yazdım.
G20 gündemlerinden biri olan IMF’nin Global Financial Stability: Crypto and Climate Navigating Challenging Transitions raporunun ikinci bölümü bu sene kriptoparalara ayrılmış. Konuyla ilgileniyorsanız mutlaka okumanızı öneririm. Rapordan iki çarpıcı grafik… İlki kriptovarlıkların piyasa değerindeki artışa (ve dalgalanmaya) ilişkin…
Bu grafik gelişmekte olan ekonomilerde kripto varlık işlem hacminin nasıl yerel hisse senedi borsası işlem hacimlerine yaklaştığını gösteriyor:
G20 Notları:
🌎 Haftanın bonusu:
G20 ülkelerinin dijital politikalarla ilgili attıkları adımların dökümünü okuyunca, bütün devletle bu alanda geri durumda demiştim. Ana reform başlıkları: uzaktan çalışma düzenlemesi, işgücünün dijitalleşmeye adapte olması, ödeme sistemleri, e-ticarete erişim.
Bültende sıkça bahsettiğimiz platform sorumlulukları da belirtilen konulardan biriydi. 2022 yılında internet güvenliğini artırarak ve nefret söylemi, çevrimiçi şiddet ve terörizme karşı koyarak dijital ortamda olan güveni artırmak için çalışılacak. Ancak ülkelerin sosyal medya düzenlemelerindeki stratejileri çok farklı. Burada bir görüş birliği olacağa benzemiyor. 44. bültenimizde bazı sosyal medya düzenlemelerini detaylı ele almıştık.
Yazın İtalya’da yapılan G20 Finans Bakanları Toplantısı’nda uluslararası vergi sisteminde reform konusunda mutabakata varılmıştı, buna dair 43. bültenimizde inceleyebilirsiniz. Dijital vergi anlaşması; Google, Amazon, Microsoft ve Facebook gibi internet şirketleri de dahil olmak üzere küresel şirketlerin 2023'ten itibaren en az %15 vergi oranına tabi tutulmasını sağlayacak.
METAstas
🤯 Dijital Kodamanlar Köşesi:
Zuck sadece bir sosyal medya şirketi olarak anılmaktan rahatsız olduğunu belirterek Facebook ismini Meta olarak değiştirdi. Bu isim değişikliği kararı piyasa gücünü kötüye kullanması, etik ihlalleri, algoritmik çakallıklarını biraz olsun unutturmak için bir strateji olarak da yorumlanıyor.
Bu da Metaverse’te ben…
1920’den 2020’ye Cumhuriyet nesli
📝 “Global İşler”:
Cumhuriyetimizin ilk nesli gerçek bir mucizeye imza atmıştı. Alışkanlığımız hep Türkiye’yi kendi içinde kavrulan, dünyanın kalanından etkilenmeyen bir kapalı kutu olarak düşünmek olduğu için, Cumhuriyetin ilk neslinin performansını da dünyadan kopuk değerlendiriyoruz. Oysa 1920’lerin dünyasını iyi anlarsak, 2020’lerin dünyasında Türkiye’nin nereye gideceğine kafa yürütmemiz de kolay olabilir. Gelin bakalım. Bu hafta Dünya Gazetesi’nde yazdım.
Bitirirken
Bu hafta çıkan Türkiye artık G20 zirvelerine davet edilmeyecek söylentisi yeni bir dezenformasyon kampanyası olarak tarihe geçti. Bu dezenformasyona inanmayalım.
G20 dünyadaki en büyük 20 ekonomiyi değil "sistematik açından önemli" görülen 20 ekonomiyi bir araya getiriyor. Listeyi 97 Asya krizinden sonra bu fikri ortaya atan zamanın Kanada Başbakanı Paul Martin yapmış. Hatta listede olduğu halde Nijerya son anda darbe olunca davet edilmemiş, yerine Avrupa Birliği çağırılmış.
O nedenle "20 devlet" değil "20 ekonomi."Ekonomimizin dünyada 21. sıraya düşmesine ayrıca üzülebiliriz ama dezenformasyona mahal vermeyelim.
Bu vesile ile G20’nin kurucusu Paul Martin ile 2015’teki videomuzu arşivlerden buldum.
Bu bülten size iletildiyse lütfen Substack üzerinden üye olun!
Bülteni Nesibe Kırış ile beraber hazırlıyoruz.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
📝 Medium: Ussal Şahbaz
❗️Telegram: Global İşler
🔗Web: ussal.net