Global İşler+ 2023/44
Global İşler+ 2023/44
🎄2023’ün Kitap Önerileri, 🤔 2024 Yılına Dair Tahminlerim, 🦄 Dijital Kodamanlar & Unicornlar, ⚕️Türkiye'de e-Sağlık Trendleri
No.148 — 2023/44
Merhaba! Ben Ussal Şahbaz. Her Cuma sabahı e-posta kutunuza gelen Global İşler+ bülteninde teknoloji, toplum, politika kesişiminde dünyada olup bitenlerin Türkiye’ye yansımalarını tartışıyorum. Esas işim olan Ussal Danışmanlık isimli danışmanlık şirketimde, irili ufaklı teknoloji şirketlerine kamu ile ilişkiler konusunda hizmet veriyorum.
Son bir haftada aramıza katılan 13 takipçimize hoşgeldiniz diyoruz!
Bu hafta 2024 tahminlerimi içeren köşe yazımla başlıyoruz. Sonra gündemde unicorn değerlemelerinin sene sonu durumu, unicorn kurucusu girişimcilerin ortak özellikleri ve Türkiye’de e-sağlık sektörü var. Geçen seneki tahminlerimin muhasebesini haftaya Global İşler+’ta okuyabilirsiniz.
Herkese Mutlu Yıllar!
2023 yılında okuduğum kitaplar
🎄2022’nin Kitap Önerileri
Her sene okuduğum kitapların listesini ufak değerlendirmelerle yayınlıyorum. Bu sene tam listeyi yarın itibariyle Twitter hesabımdan açıklayacağım. Farklı alanlarda okuduklarım açısından en beğendiklerimi de aşağıda siz değerli okurlarımla paylaşmak istiyorum. Umarım, sizler de okursanız beğenirsiniz…
Herman Narula (2022), Virtual Society: The Metaverse and the New Frontiers of Human Experience
Bu kitap sayesinde oyun dünyasıyla ilgili bayağı bilgi edindim. Narula, bu kitapta oyunların önemi ve hayattaki yerini antropolojik temellerden yola çıkarak anlatıyor. Oradan da metaverse konusuna geçiyor. En son oynadığım oyun Civilization olduğu için konudan epay uzak kalmıştım. İyi oldu!
Simon Sebag Montefiore (2023), The World: A Family History of Humanity
Neredeyse bütün tarih dersleri ve kitapları tarihi bölge bölge anlatır. Mesela Avrupa (1500-1900), Hindistan (1800-2000) gibi. Bu kitap ise tüm dünya tarihini eş anlı anlatıyor. Böylece mesela Kristof Kolomb Amerika’ya gittiği zaman Babür Şah’ın da Hindistan’ı ele geçirdiğini fark edebiliyorsunuz. Mutlaka okumanızı öneririm.
Robin Dunbar (2021), Friends: Understanding the Power of our Most Important Relationships
Bir insanın iyi tanıdığı en fazla 160 arkadaşı olabileceğini ve bu sayının şempanzelerde de aynı olduğunu iddia eden “Dunbar Sayısı”nın isim babası Robin Dunbar, çağımızın önemli antropologlarından. Bu kitapta şöyle sorulara cevap aramış: Neden kadınların “BFF”i (best friend forever) oluyor da erkeklerin olmuyor? Neden kardeşler anneleri babaları ölünce kavga eder? Kitabı okurken neredeyse her bir cümlede kendinizin veya yakınlarınızın hayatından bazı parçalar bulabilirsiniz.
Cal Newport (2016), Deep Work: Rules for Focused Success in a Distracted World
Bu sene daha çok dinlenebilmek ve bu sayede daha verimli çalışabilmek için birkaç kitap okudum. Bir işe yaradı mı bilmiyorum ama bu kitap da onlardan biri. Newport, kitapta oldukça güzel tüyolar vermiş. Mesela, her gün işinizi bir ritüelle bitirin ve sonra bakmayın. Mesela, internete bakmayacağınız değil bakacağınız zamanları önden belirleyin. Uygulayamasak da güzel fikirler…
2024 Tahminlerim: Tahmine gerek var mı?
🖊 Global İşler Köşesi
Koskoca bir yılı geride bıraktık. Son yıllarda herkesin diline pelesenk olan “belirsizlik” kavramı 2023’te de bizimleydi. İş dünyasının kendini global jeopolitik gelişmelerden ari hissedip işine odaklanabileceği zamanların bittiğini bir kez daha anladık.
2022’deki Ukrayna-Rusya krizinde olduğu gibi bu sene de Hamas-İsrail meselesi jeopolitik dengeleri yerinden oynattı.
Bunun bir sonucu olarak da bugün Süveyş Kanalı’nın artık pek güvenli bir geçiş hattı olmadığı günlerden geçiyoruz.
Peki, jeopolitik riskler ve ekonomi bu kadar iç içe geçmişken tahmin yapmak ne kadar kolay ve ne kadar faydalı?
Risk analizleri genelde ileriye değil, geriye doğru bakılarak yapılıyor. Öyle olunca da doğru öngörüler kolay kolay çıkmıyor.
Yine de tahmin yapmak günümüzde giderek zorlaşsa da önümüzdeki yıla dair belli zihinsel hazırlıklar için faydalı olacaktır diye düşünüyorum. Bu nedenle her sene yaptığım gibi bu sene de Ekonomi Gazetesi’ndeki son yazımda 2024’e dair tahminlerde bulundum.
Dijital Kodamanlar ve unicornlar
📊 Haftanın Grafiği
CB Insights bu ay dijital kodamanları on grafikte anlatan güzel bir çalışma yayımladı. İlgi çekici grafiklerden biri de dijital kodamanlar ve unicornların karşılaştırması.
Rapora göre halka açık şirketler olan Microsoft, NVidia, Meta, Apple, Google ve Amazon’un değeri 11.1 trilyon dolara ulaşmış durumda.
Aralarında TikTok ve SpaceX’in bulunduğu 1200’den fazla unicorn’un ise (değeri 1 milyar doları geçen şirket) değeri ancak $3.8 trilyon dolarmış.
Bu unicornların bazılarının değerlemesinin, henüz piyasalar bozulmadan önceki turlardaki değerlemelerden kabul edildiğini, yani bugün daha da aşağıda olduğunu unutmayalım. Yani halka açık şirketlerin yanında, üzerinde çok konuşulan unicornlar pek de para etmiyor!
Ocak 2023’te köşemde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Türkiye’de teknoloji girişimciliğini geliştirmeye yönelik stratejisini ele almış ve “Türkiye’den 100 Unicorn çıkar mı?” diye sormuştum.
Endeavor da bu yıl unicornlar üzerine konuda güzel bir rapor hazırladı. 200 unicorn girişimcisi ile yaptığı “Where Do Unicorns Come From?” başlıklı çalışmaya göre Unicorn kurucularının ortak özelliği şu şekilde:
- Önceden bir unicornda calışmak,
- Önceden bir iş kurmuş olmak...
Rapora göre gittiğin okul, çalıştığın danışmanlık şirketi gibi şeyler pek de önemli değil. Çünkü girişimcilik aynı yazı yazmak ya da boks yapmak gibi yaptıkça öğrenilen bir beceri.
Türkiye’de e-sağlık trendleri
📊 Haftanın raporu
Pandemiden sonra e-sağlık uygulamaları daha hızlı büyümeye başladı. Önümüzdeki dönemde verimlilik ve daha çok kişinin sağlık hizmetlerine erişebilmesi adına e-sağlık uygulamaları ile daha fazla karşılaşacağız.
Yapay zekâ teknolojisindeki gelişmeler de bu sürece doğrudan etki etmekte.
Türkiye de djitial sağlık alanındaki gelişmelere ayak uydurmayı başardığı ölçüde önümüzdeki on yılın bu alandaki başarılı örneklerinden biri olabilir.
McKinsey & Company, geçtiğimiz hafta Türkiye'de e-sağlık uygulamalarının bugünü ve potansiyeline dair güzel bir metin yayımladı.
Rapora göre sanal muayene, e-triyaj, kronik hastalık yönetim desteği, elektronik reçete gibi alanlarda atılacak adımlar sayesinde 2030’a gelindiğinde 11.1 milyar dolara kadar verimlilik artışı sağlamak mümkün.
Öte yandan akıl sağlığı, diyabet ve ameliyat sonrası fizyoterapi gibi süreçlerde Türkiye’de insanların hayatını doğrudan olumlu şekilde etkileyecek çözümler üretilebilir.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
🔗 Linkedin: @ussal
📝 Medium: Ussal Şahbaz