Global İşler+ 2023/2
🤖 ChatGPT ve Eğitim , 🇨🇳Çin ve NFT, 🇮🇳Hindistan vs. Google, 🇹🇷 Türkiye'de 100 Unicorn
No.106 — 2023/2
Türkiye’de bugüne kadar çıkan "unicorn”ların neredeyse yarısı oyun sektöründe. Neden diye hiç merak ettiniz mi? Cevabını bültenin sonundaki yazımda bulabilirsiniz.
Öncesinde “ChatGPT’nin eğitimde kullanımı nasıl düzenlenecek?”, “Çin’de NFT’leri devlet mi satacak?” ve “Google’ın devletlerle savaşında Hindistan cephesi ne olacak?” sorularına cevap arıyoruz.
Keyifli okumalar!
ChatGPT’yi kontrol altına almak mümkün mü?
📤 Haftanın Dosyası
ChatGPT, 2022 yılının belki de en çok konuşulan ve merak edilen yapay zekâ platformu oldu. bir kaç gün içerisinde uygulamayı milyonlarca kişi test ederken platformun sahip olduğu kabiliyetler yeni tartışmaları da beraberinde getirdi. Tam da tahmin ettiğim gibi bunların çoğu da intihal üzerine yoğunlaştı.
Ödevler konusunda işin kontrolden çıktığını fark eden New York Eğitim Dairesi, “programın öğrencilerin öğrenme süreçlerinde olumsuz etkileri olduğu” iddiasıyla okullarda siteye erişimi durdurdu.
Uluslararası Makine Öğrenmesi Konferansı (International Conference on Machine Learning - ICML) da ChatGPT’nin ürettiği metinleri içeren makalelerin sunumunu yasakladığını duyurdu. Gelen eleştirilere cevaben ICML, ChatGPT’nin çıktılarının halihazırda varolan araştırmalara dayandığını, bu nedenle çıkacak ürünün kime ait olduğuna dair ahlaki bir sorun olduğunu savundu. Ayrıca çıktıların orijinalliğine dair de kuşkularını da kamuoyuyla paylaştı.
Neyse ki, Edward Tian bu konuyu dert edinip yeni yılda herhangi bir makalenin yapay zekâ ürünü olup olmadığını test edecek yeni bir yapay zekâ yazılımı geliştirmiş. Eğer isterseniz siz de herhangi bir makalenin insan ürünü olup olmadığını Edward’ın GPTZero adlı uygulaması ile test edebilirsiniz.
“Bu arada Thrive Capital ve Founders Fund’ın OpenAI’ya ortak olmaya hazırlandığını da not edelim. Söylenenlere göre 300 milyon dolarlık hisse satışının ardından OpenAI’ın değerinin 29 milyar dolarlara kadar çıkması muhtemel.
Okullarda yapay zekâ kullanımına dair farklı bir perspektif için Fred Wilson’un “Machine Learning and Schools” başlıklı yazısına bakabilirsiniz.
Çin: “NFT pazarı gerekliyse onu da biz getiririz”
🗞 Haftanın Haberi:
Çin devleti 1 Ocak’ta Dijital Varlık Ticareti Platformu’nu (CDEX) kurdu. Bundan sonra NFT sektörü Çin hükümetinden sorulacak.
Çin’in bu hamlesi akla Ankara Valisi Nevzat Tandoğan’ın “Bu memlekete komünizm gerekiyorsa ve komünizm yararlı bir şeyse onu da biz getiririz” sözünü getiriyor.
2022 ortasında NFT’lerin ikinci el piyasasındaki muhtemel spekülasyon hareketlerinden endişelenerek Tencent, Ant, Baidu ve JD gibi platformlar NFT satışlarını askıya almıştı. Bu kararda Çin’in kripto varlık ticaretini 2021’de yasaklaması ve sonrasında NFT piyasasında yürüttüğü yakın takip etkiliydi.
CDEX’in tam olarak nasıl bir işlev göreceği henüz detaylandırılmamış. Ancak platformun bir tür dijital envanter rolü üstlenerek dijital varlıkların kaydedilmesi, doğrulanması ve ilgili hakların korunmasına yönelik hizmetler sunması bekleniyor.
CDEX’in kurulmasının ardındaki motivasyonlardan birinin de metaverse’e giderek artan ilginin olduğu belirtiliyor.
8 Ocak’ta CCTV’ye verdiği mülakatta Çin Merkez Bankası Komunist Parti Komiseri Guo Shuqing, teknoloji şirketlerine yönelik sıkı tedbirlerde sona gelindiğini bundan sonra özel şirketlerin desteklenmeye devam edileceğini belirtti.
Hindistan rekabet otoritesi Google Android kervanına katıldı
🤯 Dijital Kodamanlar
Hindistan rekabet otoritesinin Google/Android kararı mahkemenin itirazları reddetmesiyle kesinleşti
Hindistan rekabet otoritesi Google’a $162 milyon tutarındaki para cezası vermiş ve iş modellerinde değişiklik yapmasını gerekli kılmıştı.
Ayrıca, Android işletim sistemine sahip cihazlara Google uygulamalarının önceden yüklenmesi yönündeki zorunluluğu, Google’ın hâkim durumunu kötüye kullanması anlamına geldiğini söylemişti.
2022 yılında Hindistan, Google’ı rekabet karşıtı uygulamaları nedeniyle 113 milyon dolar para cezasına çarptırmıştı. O kararda ise Google’ın uygulama geliştiricilerin üçüncü taraf faturalandırma veya ödeme işleme hizmetlerini kullanmasını kısıtlamaması gerektiğini söylemişti.
2018 yılında da Avrupa Birliği Komisyonu ve Rekabet Kurumu, aynı konuda, Google aleyhine karar vermiş, sırasıyla 4.1 Milyar Euro ve 93 Milyon TL cezaya hükmetmişlerdi.
Her iki kararda da Google’ın piyasadaki hâkim durumunu güçlendirmek için Android sistemi üzerinden adım attığı belirtilmişti. Özellikle Google’ın Android işletim sistemini cihaz üreticilerine bedava kullandırmak karşılığında sadece kendi uygulamalarının cihazlara ön yüklü olarak yerleştirilmesini şart koşması rekabet hukukuna aykırı bulunmuştu.
Gelelim işin magazinine! Google, yaptığı itirazlarda, Hindistan rekabet otoritesini AB Komisyonu’nun kararının bir kısmını aynen kopyalamakla itham ediyor. Böylelikle Hindistan rekabet otoritesi, dünya rekabet hukuku tarihine intihal ithamıyla geçen ilk kurum oldu.
Türkiye’den 100 Unicorn çıkar mı?
🖊 Global İşler Köşesi
Türkiye’de bugüne kadar çıkan "unicorn”ların neredeyse yarısı oyun sektöründe. Neden diye hiç merak ettiniz mi? Temel nedeni, oyun işinin dünyaya hitap eden bir iş olması ve Türkiye’deki kanunlarla düzenlenmemesi.
Ne yazık ki, ülkemizde yenilikçi bir iş yapmak isterseniz, devletin bir kısmı sizi destekler, eski usulden kazanç sağlayan lobilerin veya bürokratik ataletin tesirindeki diğer bir kısmı ise köstekler.
Geçtiğimiz hafta, bu konudaki görüşlerimi Nasıl Bir Ekonomi gazetesindeki köşemde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Turcorn 100 kampanyasını Türkiye’deki yeni iş modellerinin gelişip serpilmesi önündeki engellerle beraber tartıştım.
Kapitalizm ve dijital kodamanlar
😁Haftanın Karikatürü
Bu hafta dijital kodamanlar köşemizi yazan Recep Gündüz’e teşekkür ederiz.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
📝 Medium: Ussal Şahbaz
🔗Web: ussal.net