Global İşler+ 2023/12
👷♀️ChatGPT ve Emek Piyasası, 🇿🇦 Güney Afrika'da ChatGPT'ye Soruşturma, 🏦SVB Nasıl Battı?
No.116 — 2023/12
Merhaba! Ben Ussal Şahbaz. Her Perşembe sabahı e-posta kutunuza gelen Global İşler+ bülteninde teknoloji, toplum, politika kesişiminde dünyada olup bitenlerin Türkiye’ye yansımalarını tartışıyorum.
Bu hafta Pazar günü 26 Mart doğumgünüm.
Eğer bir doğumgünü hediyesi vermek istiyorsanız bu bülteni ilgilenebileceğini düşündüğünüz bir arkadaşınıza iletebilirsiniz. Böylece abone sayımızı artırırız.
Eğer bülteni ilgilenen tüm arkadaşlarınıza daha önce ilettiyseniz, çok sağolun. O zaman podcastimin aşağıdaki yeni bölümü için dinlediğiniz platformda “beğen” tuşuna basarak, daha fazla kişiye ulaşmasına yardımcı olabilirsiniz!
İstanbul’un Taksi Sorunu
🎤 Global İşler Podcast
Geçtiğimiz haftaki podcast yayınımda İstanbul'un en büyük problemlerinden biri olan "TAKSİ" sorununu ele aldım. Bu konuyu seçmemim bir nedeni de programı beraber yapacağımız değerli arkadaşım Handan’ın 45 dk beklemesine rağmen bir türlü taksi bulup da programa gelememesiydi.
Peki, tek başıma yapmak zorunda kaldığım yayında ne mi anlattım?
Bugün taksiciler gibi 1826’da İstanbul’da hayatı ele geçiren küçük grup kimdi
Neden taksi plakası sistemi değişmiyor?
Politik ekonomi perspektifiUber taksi plakası sorununu nasıl çözdü?
Uber başka hangi ülkelerde yasak?
Uber neden sürekli zarar ediyor?
Neden milyar dolarlık ulaşım teknolojisi şirketleri çıkaramadık?
Daha önce diğer ülkelerin taksi sorununu nasıl çözdüğünü 2021’de kaleme makalemde de tartışmıştım. Yakın zamanda bu sorunu da geride bırakmamız dileğiyle!
Yapay zekâ teknolojisi hızla dönüşürken emek piyasasının geleceği
📤 Haftanın Dosyası
OpenAI tarafından geliştirilen ChatGPT'nin yeni sürümü GPT-4 kullanıma açıldı. GPT-4 2021 Eylül ayına kadar olan bilgileri biliyor. Fakat GPT-3’ten çok daha fazla gelişmiş bir yapay zekâ, çünkü GPT-3’ten çok daha büyük bir veri kümesi ile eğitilmiş.
Makine öğrenmesine dayalı bir dil modeli olan GPT-4, sadece karakalemle yapılmış bir taslaktan yola çıkarak web sitesi tasarlamaya, bir fikirden esinlenerek kitap yazmaya veya harika sunumlar hazırlamaktan paraya dönüşecek iş fikirleri geliştirmeye kadar bir çok işi yapabiliyor. Kısa süre içerisinde Alexa ve Siri gibi kişisel asistanların yapabildiğinin çok daha fazlasını daha doğru ve etkin bir biçimde yapabilecek bir yapay zekâdan bahsediyoruz.
Peki ChatGPT’nin masa başı işlere etkisi ne olacak? MIT Üniversitesi’nden Shakked Noy ve Whitney Zhang’in bu ay yayınlanan 444 adet yazılım, pazarlama, vb. işlerde kariyerine yeni başlayan üniversite mezunu profesyonelle yaptığı çalışmasına bakalım.
Çalışmada normalde ortalama olarak 37 dakika süren bir yazı çalışmasının ChatGPT kullanıldığı zaman 27 dakikada tamamlandığı ölçülürken, çıkan ürünün kalitesinde de artış olduğu gözlemlenmiş. Bir diğer ifadeyle, yapay zekâ çalışanlar arasındaki farkı da giderek azaltan, yani durumu eşitleyen bir etkiye sahip.
Ancak, bu eşitlenme daha düşük maaşta mı yoksa daha yüksek maaşta mı olacak, bu kısım şimdilik belirsiz. Araştırmaya katılanların %68’i ChatGPT’den gelen çıktıyı olduğu gibi teslim etmiş. Çıktıyı değiştirenlerin üzerinde çalıştığı ortalama süre 3 dakika. Yani pek bir şey katamamışlar. Bu masa başı işlerde, deneyde olduğu gibi %40 tasarruf olsa günde bir saatten fazla zaman kazanacağız.
Kesin olan bir şey varsa ChatGPT sayesinde epey zamandan tasarruf edeceğiz. 2013 yılında Harvard Business Review’de yayınlanan bir çalışmaya göre bilişsel beceri gerektiren işlerde çalışanlar, günde üç saatlerini masa başı işlere ayırıyor (geri kalan zamanlarında toplantılara katılarak vb. işlerle geçiyor). Bu masa başı işlerde, deneyde olduğu gibi %40 tasarruf olsa her hafta neredeye bir günümüz açığa çıkacak. Tabii patron bu zamana yeni işler çıkarabilir.
Yapay zekâ, masa başında yapılan işler konusunda bir çok çalışana zaman kazandırırken şirketler de insan gücünden tasarruf edebilecek. O nedenle iş gücü piyasasının dönüşümü kaçınılmaz.
Çalışmaya katılanların ChatGPT’yi kullandıktan sonra,
Hem iş tatminlerinin,
Hem de geleceğe dair endişelerinin arttığı gözlenmiş.
Sonumuz hayır olsun!
AB yapay zekâ sektörünü regüle edeyim derken bindiği dalı mı kesiyor?
🗞 Haftanın Haberi
Güney Afrika Rekabet Otoritesi yapay zekanın ve ChatGPT gibi platformların ülkedeki medya ve yayıncılar üzerindeki etkisini içeren bir sektör incelemesi başlatmış.
Bu inceleme ChatGPT'nin rekabet hukuku konusu olduğu ilk adımlardan biri olabilir
(Okurlarımızdan Ecem Süsoy Uygun’a bu haberi bizimle paylaştığı için teşekkürler!)
Global İşler+’a üye olun. Her Perşembe sabahı ücretsiz bültenimizi kaçırmayın!
Aklın yolu bir!
🤯 Dijital Kodamanlar
Yeni geliştirilen makine öğrenmesine dayalı yapay zekâ platformları, internetteki tüm metinlerle eğitildiğine göre ortaya koyduğu fikirlerin de insanlığın ortak hafızasına dayandığını düşünebiliriz. Eğer öyle ise bakın Google’ın yapay zekâ platformu Bard Google’ın reklam sektöründeki tekeliyle ilgili ne düşünüyor?
40 senelik banka 40 saatte nasıl çöktü?
🖊 Global İşler Köşesi
Geçtiğimiz hafta Perşembe sabahı ABD’de 2008 yılındaki finansal krizin tekrar hatırlatan bir olaya şahitlik ettik. Kaliforniya’daki Silicon Valley Bank (SVB), 170 milyar dolarlık mevduatın bulunduğu, 200 milyar değerindeki bir bankaydı. Ancak çıkan bir panikle mudilerin kapısına yığılması ile bir anda gelen 42 milyar dolarlık talebi karşılayamayınca iflas etti. Ardından da Amerikan tasarruf mevduatı sigorta fonu bankaya el koydu.
2023 yılında ABD’nin en büyük yirmi bankasından biri iflas ederken Batı’daki finansal sistem ile ilgili endişeler gündeme oturdu.
FED, panik havasını kontrol etmek için 300 milyar dolarlık bir fonu devreye sokmak zorunda kaldı.
SVB’deki gelişmeler İsviçre’nin köklü bankalarından Credit Suisse’i de etkiledi. Bu bankanın da kurtarılması bir diğer İsviçre bankası olan UBS’ye kaldı.
Finansal piyasalardaki dalgalanma bir süre daha devam edecek gibi. Meselenin nasıl başladığını, SVB’nin iflasının ardındaki nedenleri ve Türkiye üzerindeki muhtemel etkilerini geçtiğimiz hafta Nasıl Bir Ekonomi' gazetesindeki köşemde tartıştım.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
📝 Medium: Ussal Şahbaz
🔗Web: ussal.net