Global İşler+ 2022/8
Global İşler+ 2022/8
🇺🇦ukrayna ve drone, 🪙kripto'nun Kanada'yla başı dertte, 📊yeni işgücü raporu, 🤯dijital kodamanlar ve dezenformasyon
No.71 — 2022/8
Her hafta Çarşamba sabahı çıkan Global İşler+ Bülteni’nde teknoloji, toplum ve politikanın kesişiminde dünyada olup bitenlere bakıyor, Türkiye’de olanları anlamaya çalışıyoruz. Bu bülten size iletildiyse lütfen Substack üzerinden üye olun!
Bu haftayı bir anketle açıyoruz. Biliyorsunuz Global İşler+’a bir buçuk sene önce kendi okuduklarımızla ilgilenebilecek kişilerle paylaşmak için başlamıştık. Bu arada bülten büyüdü. Sadece bu sene başından beri 1000’den fazla abone aramız katıldı. Dolayısıyla artık okurların taleplerine göre bülteni eklemenin zamanı da geldi. Bu konuda yardımcı olursanız müteşekkir kalırız.
Bültenimiz hoşunuza gidiyor mu? En çok hangi köşeden ilginizi çekiyor? Sizce neleri iyileştirebiliriz? Bültenin uzunluğu nasıl? Daha fazla yorum/yazı mu istersiniz yoksa referans/link mı? Kimlerle aylık röportaj köşemizi yapmamızı istersiniz?
Ukrayna’da harp ve teknoloji
📃 Haftanın Haberi:
Ukrayna’nın Rus işgaline karşı öne çıkardığı iki teknoloji Global İşler+’ta sık sık değindiğimiz silahlı drone’lar (insansız hava araçları) ve kripto varlıklar.
Bu haberden sonra, “Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u fethetmeden once de Bizanslılar meleklerin cinsiyetini tartışıyordu” diye tvit atmıştım ama sonra edindiğim bilgilere göre meğer Ukrayna işgal durumunda bankacılık sistemi dışında fon toplayabilmek için kriptoyla ilgili liberal düzenlemeler yapılıyormuş.
Drone konusunda ise, değerli dostum Can Kasapoğlu’nun dün çıkan “Can Turkish Drones Help Ukraine?” isimli yazısından bazı ayrıntılara değinelim. Şu an,
Elektromanyetik spektrumda Rusya ön planda.
Ukrayna’nın büyük problemi uygulanabilir bir drone doktrini olmaması.
Türkiye’nin Türk dronelarıyla mücadele etmesi ve Ukrayna’nın Türk dronelarıyla mücadele etmesi iki farklı uğraş.
Ancak, Kiev'in Ruslarla konvansiyonel bir savaşta insansız hava araçlarıyla ilgili hikayesi karamsar değil. Bazı doğru adımlarla, işler yine de olumlu gidebilir.
Kripto’nun çoraplı başkanla başı dertte
📃 Haftanın Haberi:
Ukrayna’dan Kanada’ya uzanalım. Kanada’da Covid-19 önlemlerine karşı bir grup “Özgürlük Konvoyu” adıyla protestolara başladı. Kripto varlıklarla fonlanan protestocular ABD sınırına kadar ulaşmıştı.
Protestolar canına tak eden Ottawa sakinleri, Kanada'dadaki protestocularını finanse eden kripto cüzdanlarını dondurmak için açtığı gizli davayı kazandı. Devam eden gösteriler için fon sağlamak amacıyla Kanada'nın "Özgürlük Konvoyu"nun ana organizatörlerine bağlı en az 146 kripto para cüzdanını ve banka varlığını dondurmak kararı aldı. (Bu karara İngiltere ve Kanada’da mavera kararı deniyor, bizim ihtiyati tedbir kararı ile özdeşleştirebiliriz)
Mahkeme celbine bakıldığında Ontario Yüksek Mahkemesi’nin de kripto varlıkların saklanmasına dair teknik konulardan pek bir şey anlamadığını görüyoruz. Neyse ki sektördekiler güzelce açıklamış:
Yeni iş gücü trendleri
📃 Haftanın Raporu:
Dijital dönüşümle iş gücünün nasıl değiştiğine hepimiz yakından şahit oluyoruz. 28. bültenimizde 2020-2021 yılı iş gücü değişimlerinden söz etmiştik. Bu sene Bain & Company’nin The Working Future: More Human, Not Less raporuna göz atalım.
Raporda yeni dönemde işi yeniden şekillendiren beş ana tema belirleniyor:
Çalışma motivasyonları değişiyor. Bir işin çalışana ne sağlaması gerektiği konusunda beklentiler artıyor.
Neyin “iyi bir iş” olduğuna dair inançlar farklılaşıyor. “Ortalama bir çalışan” artık geçerli bir tanımlama değil. Her biri farklı önceliklere sahip altı çalışan tipi derlenmiş.
Otomasyon, işi yeniden insanlaştırmaya yardımcı oluyor. Otomasyon rutin işleri ortadan kaldırdıkça, problem çözme, kişiler arası bağlantı ve yaratıcılık gibi belirgin insan avantajlarının önemi artıyor.
Teknolojik değişim, firmaların sınırlarını bulanıklaştırıyor. Uzaktan çalışma ve gig ekonomi çalışmaları artıyor, ancak bunlar sıkı bir birlikteliğe meydan okuyor.
Gençler çok bunalıyor. Özellikle gelişmiş ekonomilerde, çalışma hayatlarına yayılan psikolojik baskı artıyor.
2020’de Dünya Gazetesi’nde yayımlanan Dövize bakarken işgücü piyasasındaki yapısal sorunları gözden kaçırmayalım başlıklı yazım da dikkatinizi çekebilir.
“Maaş önemli değil yea” ve maaş korelasyonu
📊 Haftanın Grafiği:
Raporda özellikle gençlerin çalışma motivasyonunun ve “iyi iş” kavramına bakış açısının değiştiğine yer veriliyor. Mesela para değil, öğrenmek önemli diyen gençler arttı denilebilir. Peki realite ne? İşin sadece “para kazanma yolu” olduğu ülkelerin maaşlarına bakalım:)
Büyüleyici bir korelasyon. Zenginler için çalışanların bir işin para kazanmaktan daha fazlası olduğunu söyleme olasılığı daha yüksek :)
Yalan Yanlış Haberler
🤯 Dijital Kodamanlar:
Yalan haberlerin hakimiyetine esas sebep olan, doğru haberciliği para kazanılmaz bir iş haline getiren Google. Nasıl mı? Değerli dostum Özgür Hisarcıklı bu hafta Perspektif’te ele almış.
Herkes kendi yankı odasında, kendi gerçekleri ile yaşıyor. Herhangi bir iddiayı kabul etmeden önce değerlendiren de, zaten söylenene değil söyleyene bakıyor. Kendi mahallesinden birisinin söylediğini peşin olarak kabul ederken, karşı mahalleden birisinin söylediğini, hele var olan görüşleri ile çelişiyorsa dikkate bile almıyor. Sonra ne oluyor? Toplum kesimleri birbirine düşmanlaşıyor, zaten var olan duygusal kutuplaşma daha da kemikleşiyor.
Peter Thiel Facebook’tan neden istifa etti?
📝 “Global İşler”:
ABD’de girişim sermayesi yatırımlarıyla eşcinsel nüfus yoğunluğu arasında korelasyon var. Bu 2 değişkeni de pozitif etkileyen 3. etmen hoşgörü iklimi. Son 2 yıldır teknoloji işi yapanların Silikon Vadisi’ni terk etme trendine buradan bakalım.
Thiel, Silikon Vadisi’nin liberal ortamında hep aykırı tipti. Kendisi göçmen olduğu halde ABD’de göçmen karşıtı politikalara destek verdi. Eşcinsel olmasına rağmen LGBTİ+ karşıtı Trump’a destek verdi. Gelin görün ki bu aykırı tavrı Silikon Vadisinde dışlanmasına sebep oldu.
Sosyal medya güruhlarının politik doğruculukla toplumun renklerini ortadan kaldırdığı, “cancel culture”ın liberallik sayıldığı, siyasi kutuplaşmaların sadece işi değil arkadaşlık/flörtleri de etkilediği günümüzün toksik ikliminde Thiel gibi karakterlerin yeri önemli.
Bu hafta Dünya Gazetesi’nde yazdım.
Bu haftaki sayımızı beğendiniz mi? Lütfen yorumlarınızı bizlerle paylaşın!
Meh 🤨 | Tadında 🙂 | Bilgilendim 🤓| Beğendim, ilettim 😎
🔗 Eğer gülen yüze bastıysanız ve bültenden yararlanabilecek başka birini tanıyorsanız, lütfen onlarla paylaşın!
Bülteni Nesibe Kırış ile beraber hazırlıyoruz.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
📝 Medium: Ussal Şahbaz
🔗Web: ussal.net