Global İşler+ 2022/37
Global İşler+ 2022/37
🇰🇷KakaoTalk Çöktü, 🤖AI ve Üniversiteler, 🇮🇳Facebook ve Hindistan, 🛢Temiz Enerji gerçekten temiz mi?
No.97 — 2022/37
Salı günü tüm dünyada sabah saatlerinde Whatsapp uygulaması çöktü. Ben de bu yüzden hocayla haberleşemeyince pilates dersimi yapamadım! Gelgelelim bu çöküşün daha ağırı geçen hafta Kore’nin “BİP’i”, yerli ve milli mesajlaşma uygulaması, Kakao’da yaşanmıştı. Bu nedenle bültene Kakao haberi ile başlıyoruz. Ardından yapay zekâ araştırmalarında büyük şirketlerin nasıl üniversiteleri geçtiğine bakacağız. Sonra da Hindistan’da Facebook'la ilgili ilginç bir gazetecilik olayı var.
Keyifli okumalar!
Kore’de KakaoTalk çöktü: Sırada ne var?
🗞 Haftanın Haberi:
51.7 milyon nüfuslu Kore’de 47 milyon kişinin kullandığı KakaoTalk 15 Ekim’de 10 saat boyunca çöktü.
Uygulamanın veri merkezinde çıkan yangın nedeniyle nüfusun yaklaşık %90’ı bu süre boyunca adeta karanlıkta kaldı. KakaoTalk sadece bir haberleşme programı değil aynı zamanda çevirimiçi alışveriş imkânı sunan ve başka uygulamalara erişim sağlayan da bir platform. Böyle olunca kesintinin etkisi çok daha büyük oldu.
Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol muhtemel düzenlemelere dair gelebilecek eleştirilere de şöyle cevap verdi:
Serbest piyasa ekonomisine inanıyor, girişimcilerin özerkliğine ve yaratıcılığına saygı duyuyorum. Fakat piyasa tam rekabet şartlarını sağlamıyor, bir tekel veya oligopol tarafından domine ediliyorsa ve bu husus ulusal altyapı ile ilgiliyse milli menfaatlerin gereği olarak devlet sistemli bir şekilde gerekli adımları atmak durumunda.
Şimdi ne yapılması bekleniyor?
Siber güvenlik ve doğal felaketlerin neden olduğu risklerin azaltılması için şirketlerin harekete geçmesi
Bu tedbirlerin alınmasını sağlayacak yasal düzenlemeler
Düzenli dayanıklılık testleri
Tüm bunların yanısıra Kore, KakaoTalk’a yönelik rekabet hukuku adımları atacak mı? Hep beraber göreceğiz.
“State of AI” : Üniversiteler her yerde fakir
📈Haftanın Grafiği:
Yapay zekâ alanında üniversitelerin yürüttüğü deneylerin payı gittikçe düşüyor! Yapay zekâ uygulamaları daha çok yatırım ve para getirdikçe, güç de büyük şirketlerin elinde toplanıyor.
Geçen sene bültenimizde yer verdiğimiz State of AI raporu bu sene 11 Ekim’de Nathan Benaich ve Ian Hogarth imzasıyla yayınlandı. Rapora göre:
2010’ların başında üniversiteler tarafından yürütülen projelerin payı %60'lar mertebesindeyken 2020’lerde neredeyse yok denecek seviyelere kadar düşmüş durumda.
Akademinin büyük ölçekli deneyler yapmasının önündeki en büyük engel ise ellerindeki donanımın yetersiz kalması. Soldaki grafikte akademinin sahip olduğu sistemlerle endüstrinin sahip olduğu sistemler arasındaki kapasite farkının hızla açıldığı rahatlıkla görülmekte.
Türkiye’de durum nedir?
Yönetim Kurulu üyesi olduğum Türkiye Bilişim Vakfı’nın kurduğu Yapay Zeka Türkiye / AITR bu konuda önemli bir pencere açıyor. Türkiye’deki ve dünyadaki gelişmeleri Türkçe olarak buradan takip etmenizi tavsiye ederim.
Facebook iktidar partilerinin kontrolünde mi?
🤯 Dijital Kodamanlar
Hindistan’ın bağımsız haber portalı the Wire, geçtiğimiz günlerde Facebook’u hedef alan bir haber yayınladı. Habere göre Facebook, iktidar partisi milletvekillerinden Amit Malviya’nın talebi üzerine Instagram’dan istenmeyen bazı içerikler kaldırılmıştı. Haber Hindistan’da bomba etkisi yarattı ve Facebook yetkilileri tarafından hızla yalanlandı.
Habere göre Malviya, bazı üst düzey kullanıcılara verilen imtiyaz sayesinde bu içerikleri engellemişti.
Ardından the Wire, haberi nasıl hazırladığını detayları ile paylaştı ancak Facebook, bunların uydurma olduğunu iddia eden karşı tezlerle geldi.
Meselenin odağındaki uygulama ise XCheck idi. WSJ’nin geçtiğimiz yıl yayınladığı habere göre bazı üst düzey profiller, normalde yayınlandığı zaman Facebook’un algoritmasına takılması muhtemel içerikleri bu program sayesinde yönetebiliyordu. Malviya da Hindistan’da bu imtiyaza sahip kişilerden biriydi.
Ancak the Wire, kaynaklarını doğrulatmada sıkıntı yaşayınca haberle ilgili belli tutarsızlıklar ortaya çıktı. Nihayetinde Hintli haber portalı, 23 Ekim’de yayınladığı bir duyuruyla haberi geri çektiğini duyurdu.
The Platformer’a göre ise iktidar partisinin haberi kaldırtmak için siyasi baskı yapması ihtimaller dahilinde.
Temiz teknoloji startapları petrol şirketlerinden yatırım almalı mı?
🌱 Haftanın İklim Teknolojisi
2021 yılında temiz teknoloji girişimlerine 53,7 milyar dolar girişim sermayesi yatırımı yapıldı. Ancak, 2022’de küresel makroekonomik koşulların da etkisiyle yatırımcılar daha güvenli limanlara dönmeye başladılar. Yılın ilk yarısında bu sektöre yapılan toplam yatırımlar 2021’in ikinci yarısına göre %21 azaldı.
Belirsizliğin giderek arttığı bugünlerde sürdürülebilirlik girişimleri için alışılmadık bir yatırım kaynağı ortaya çıkıyor: petrol şirketleri. Çoğu petrol devi, “net sıfır” hedefleri için sahip oldukları risk sermayesi fonları aracılığıyla temiz teknoloji şirketlerine yatırım yapmaya başladı.
Örneğin Chevron, bir karbon yakalama startapına yatırım yaparak negatif emisyonlu (veya “yeşil”) petrol üretmeye hazırlanıyor!
Bazılarına göre bu tarz hareketler göz boyamadan ibaret. Özellikle karbon yakalama, petrol şirketleri için enerji dönüşümünden bir kaçış yolu olabilir.
Diğerleri ise bu şirketlerin yakın zamandaki kârına da dikkat çekerek zaten az olan iklim finansmanı için “ne kadar fazla, o kadar iyi” düşüncesini benimsemiş vaziyette.
Türkiye’de iklim teknolojilerindeki yatırım miktarı henüz o kadar az ki, hangi şirketlerin bu alanda ağırlığı olduğuna dair istatistiksel açıdan anlamlı bir değerlendirme yapamadık.
İklim teknolojileri köşemizi yazan Azem Yıldırım’a teşekkür ederiz.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
📝 Medium: Ussal Şahbaz
🔗Web: ussal.net