Global İşler+ 2022/36
Global İşler+ 2022/36
🫰Kripto varlık regülasyonları ve G-20, 🇺🇸🇨🇳ABD-Çin Çip Savaşları, 🛴E-Skuter Şirketi Bird, ⚡️Hidrojen Teknolojisi
No.96 — 2022/36
Bu hafta bültenimize Washington’daki G-20 toplantısında tartışılan kripto varlık regülasyonlarıyla başlıyoruz. Ardından ABD ve Çin arasındaki çip savaşlarını inceleyeceğiz. Sonrasında ABD’li e-skuter firması Bird’in düşen hisseleri ile eski CEO’su VanderZanden’ın emlak sektöründeki yatırımlarına bakıyoruz. Son olarak hidrojen teknolojisinde neredeyiz sorusuna cevap arayacağız.
Keyifli okumalar!
G-20 ve kripto varlık düzenlemeleri
🖊 Global İşler Köşesi
G-20 ülkelerinin maliye bakanları ve merkez bankası başkanları 12-13 Ekim tarihlerinde Washington’da toplandı. Toplantıya Batı ülkelerinin Rusya ile kavgası damga vurdu. Gündemdeki konulardan biri de kripto varlık regülasyonlarıydı. Toplantıda üzerinde uzlaşılan az sayıda konudan biri G-20’nin bu alandaki sekretaryasını yapan FSB’nin özellikle stabilkoinler konusundaki görüşleri oldu.
2023’te dönem başkanlığını devralacak olan Hindistan’ın Maliye Bakanı Nirmala Sitharaman, ülkesinin gündeminde kripto regülasyonlarının olacağı sinyalini şimdiden verdi. Peki,
FSB raporunda kripto piyasalarla ilgili hangi başlıklar bulunuyor?
Devam eden tartışmaların Türkiye üzerindeki muhtemel etkileri ne olur?
Türkiye’de hangi kurumlar kripto varlıklar alanında regülatör rolünü oynayabilir?
Bu başlıklar ve daha fazlasını geçtiğimiz hafta Dünya Gazetesi’ndeki köşemde tartıştım.
ABD ve Çin arasında çip savaşları
📤 Haftanın Dosyası:
ABD yönetimi, 7 Ekim’de Çin’in çip teknolojisine erişimini büyük ölçüde yasakladı. Bakanlık tarafından yayınlanan belgeye göre üç temel yasak var:
Bazı yüksek teknoloji ürünü çipler
Çip üretiminde kullanılan makineler
Çip tasarımında kullanılan yazılımlar
Washington merkezli düşünce kuruluşu CSIS tarafından 11 Ekim’de hazırlanan rapora göre ABD, Çin’in yapay zeka alanında yükselmesini bir ulusal güvenlik meselesi olarak görüyor. Zira savunma sanayiinin yapay zeka üzerinde yükselmesi bekleniyor. Yapay zekayı durdurmanın yolu ise yapay zekanın üzerinde işlediği çiplere erişimi kesmek.
Bu yönüyle, ABD’nin bir başka hedefi de Çin’in “asker-sivil füzyonu” (military-civil fusion) adını verdiği politika ile askeri gücünü bir üst seviyeye taşıma planlarını engel olmak.
Çin yarı iletken imalat sanayiinde çalışan ABD’li mühendisler, geçtiğimiz hafta itibariyle işlerinden istifa etmeye başlamış. Öte yandan ABD’li tedarikçiler ise Çin’deki çip üreticileri ile ilişkilerini kesme yönünde adımlar atmak durumunda kalmış.
Peki, ABD’nin attığı adımlar Çin’i durdurmaya yetecek mi? CSIS raporunun yazarı Gregory C. Allen’a göre uygulanan politikada hâlâ boşluklar mevcut. Öte yandan ABD Ticaret Bakanlığı’nın ise kapasitesi sınırlı. Bakalım bu işin sonunda kim kârlı çıkacak?
E-Skuter şirketi mi Florida’da villa mı?
🗞 Haftanın Haberi
Bültende e-skuter şirketlerini tartışmaya devam.
Global e-skuter devi Bird’in eski CEO’su Travis VanderZanden geçen yıl Florida’dan 21,8 milyon dolara satın aldığı malikesini yakın zamanda 39,9 milyon dolara satışa çıkardığı konuşuluyor.
VanderZanden, geçtiğimiz yıl elindeki Bird hisseleriyle neredeyse benzer büyüklükte 10 malikâne alabiliyordu. Fakat şimdilerde elindeki hisselerinin hepsini satsa dahi eline geçecek para, sahip olduğu malikânenin değerinin yarısı bile etmiyor.
VanderZanden şirketteki CEO’luk pozisyonundan Haziran ayında ayrıldı. Yerine gelen Shane Torchina, Eylül ayında bu sefer de CEO koltuğuna oturdu. VanderZanden, şimdilik, şirketin yönetim kurulu başkanlığını yürütmeye devam ediyor. Aynı zamanda elinde de şirketin hisselerinin %13’ünü bulunduruyor.
1 Kasım 2021’de her bir hissesi 10 dolar olan şirketin hisseleri bugünlerde 35 dolar/cent civarında işlem görüyor.
Şirketin değeri son bir senede 2.3 milyar dolarda 100 milyon doların altına düşmüş durumda.
Bakalım SPAC birleşmesi için hazırlanan, yerli e-skuter firmamız Martı’nın durumu ne olacak?
Hidrojen, yeşil dönüşüm için ‘gümüş kurşun’ olabilir mi?
🌱 Haftanın İklim Teknolojisi
İngiltere’nin yeni enerji bakanı iki hafta önce yeşil hidrojenden ‘gümüş kurşun’ olarak bahsetti. Benzer bir şekilde Olaf Scholz’un da ülkesini enerjide dışa bağımlılıktan kurtarmak için yeşil hidrojeni desteklediği biliniyor. Peki bu teknoloji gerçekten de methedildiği kadar etkili mi?
Hidrojen, yakıt hücrelerinde tüketildiğinde ortaya yalnızca su çıktığından emisyonu olmayan bir enerji kaynağı.
Fakat suyun ayrıştırılması yalnızca temiz elektrik ile yapılırsa ‘yeşil’ yani sıfır-emisyonlu hidrojen oluyor.
Şu an dünyadaki hidrojen üretiminin %95’i kömür ve doğalgazdan sağlanıyor, dolayısıyla yeşil hidrojen üretimi çok az.
Hidrojen, Türkiye’nin “net sıfır emisyon” planının bir parçası olacak. İlk yeşil hidrojen tesisimiz de Balıkesir’de kuruluyor.
Geçen hafta Dünya Hidrojen Kongresi’nin açılış konuşmacısı, BloombergNEF kurucusu ve sıkı bir hidrojen karşıtı olan Michael Liebreich’tı. Liebreich’a göre yeşil hidrojen elektrifikasyona nazaran etkisiz bir teknoloji ve finansal balon olma riski var.
Liebreich’ın konuşmasındaki en çarpıcı örnek ise yenilenebilir enerji ile dünyadaki tüm hidrojen üretimini ‘yeşil’ hidrojene çevirmek için mevcut global kapasitenin neredeyse 1.5 katı kadar bir kapasiteye gerek olması.
Dahası, hidrojenin geniş çapta konut ısıtma sistemleri için kullanılmasının pratik olmadığı yönünde bilimsel bulgular mevcut.
Doğalgaz altyapısının hidrojene adapte edilebilmesi, hidrojen hücreli araçların elektrikli olanlara rakip olması derken tartışma daha da büyüyor.
İklim teknolojileri köşemizi yazan Azem Yıldırım’a teşekkür ederiz.
Bitirirken
Geçtiğimiz hafta Anadolu Ajansı’nda “Basın’da Telif Haklarının Korunması” başlıklı sempozyumda bir konuşma yaptım.
Bugün ABD’de bir medya organında çalışan her bir gazeteciye karşılık, bir şirketin kurumsal iletişim biriminde 6 kişi çalışıyor. Böyle olunca gazetelerde araştırmacı-gazeteciliğe dayanan haberler yerine, şirketlerden gönderilen basın bültenlerinden yola çıkılarak hazırlanmış metinlerle veya şirket etkinliklerine dayanan haberlerle sık sık karşılaşmak kaçınılmaz hale geliyor. Diğer bir ifade ile orijinal ve kaliteli içerik üreten basın her geçen gün giderek küçülüyor.
Peki neden? Sempozyumun sonuçlarını ve Google’ın bu işteki rolünü yakında yazacağım.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
📝 Medium: Ussal Şahbaz
🔗Web: ussal.net