Global İşler+ 2022/22
🤪Sandberg' veda, 🇷🇺Rusya'nın yapay zeka imtihanı, 🇺🇸ABD'de anti-kripto,🤯dijital kodamanların lobisi
No.85 — 2022/22
Sheryl Sandberg, Facebook’tan ayrılıyor. Bu hafta Sandberg’in Facebook’taki mirasını ele alacağız. Daha sonra Rusya’ya konulan ambargoların yapay zeka gelişimine etkisi var. Sondaysa ABD’deki iki lobi grubunun yeni işlerine ışık tutuyoruz: anti-kripto ve dijital kodamanlar.
Her hafta Çarşamba sabahı çıkan Global İşler+ Bülteni’nde teknoloji, toplum ve politikanın kesişiminde dünyada olup bitenlere bakıyor, Türkiye’de olanları anlamaya çalışıyoruz. Bu bülten size iletildiyse lütfen Substack üzerinden üye olun!
Facebook’da Sheryl Sandberg dökümü
🗞Haftanın Haberi:
Dünyanın en güçlü kadınları arasında sayılan Sherly Sandberg, Facebook’tan ayrıldı. Sandberg, Zuck’ın yanına “yetişkin” bir yönetici lazım diye Facebook’a Chief Operating Officer olarak alınalı 14 yıl oluyor.
Sandberg’i tanımasanız o sosyal mecraların sizi sizden iyi tanımasına öncülük edenlerden. Facebook’u bedava ürünlerle oluşturduğu veri takip sistemi, veri madenciliği teknikleriyle ölçeklendirdi.
Sandberg Facebook’dan önce Google’da çalışıyordu. Kendisi aynı zamanda Adwords’ün dünyanın önde gelen dijital reklamcılık ürünü olmasının sebebi.
İlk 7 sene Sandberg yukarıdaki temel başarılarıyla anılıyordu. Sandberg 7 sene önce Facebook’tan ayrılsaydı, belki ABD Başkanlığına aday olabilirdi.
Ancak son 7 yılda işler tepetaklak aşağı gitti. Özellikle Cambridge Analytica skandalı (Sandberg’in açıklamaları Zuck ve ekibi suçlu noktaya çektiği için Zuck’la arasını hayli açmıştı), artan dezenformasyon ve Myanmar soykırımı açıklamaları Sandberg’in repütasyonunu olumsuz yönde etkiledi.
Bu arada Zuck da artık 40 yaşına geldi. Sandberg’in üstlendiği görevleri kendi üzerine çekmeye ve kamunun karşısına sorumlu kişi olarak çıkmaya başlamıştı. İç raporlara göre, 2014 başında şirket personelinin %43'ü Sansberg’e bağlıyken, 2021'de %31'e düştü. Sonu belli bir hikayeyi izliyorduk.
Son olarak, Sandberg Daily Mail'e eski bir erkek arkadaşıyla ilgili yazıları silmesi için baskı yaptığı iddiasıyla haberlerde yer aldı. Facebook, Sandberg'in ayrılmasının bu son iddialarla hiçbir ilgisi olmadığını belirtti.
Uzun süre aynı görevde kalırsanız, değişimi kaçırmanız ve itibarınızın zedelenmesi kaçınılmaz. Sheryl ile ilgili birkaç kaynağa daha bakalım:
📚 Haftanın Kitabı: The Age of Surveillance Capitalism kitabında, Harvard emekli profesörü Shoshana Zuboff, Google'ın veri madenciliği uygulamalarını Facebook'a yaymadaki rolü nedeniyle Sandberg'i gözetim kapitalizmini “Tifo Meryemi” olarak tanımlıyor.
🎙Haftanın Podcasti: Prof. Galloway bu haftaki Pivot podcastinde de Sandberg’i konu alıyor. Acaba bir sonraki hamlesi ne olacak?
Rusya’nın yapay zeka imtihanı
🖊 Haftanın Yazısı:
2017’de Putin, yapay zekada dünyaya hükmedeceğini söylemişti. Daha önce bültende de ABD ve Çin’in teknoloji alanındaki gelişiminin karşılaştırma dosyasını yapmıştık, yapay zeka da tartışmalı alanlardan biriydi. Rusya ise iddialı açıklamalara rağmen sönük kalıyor. Peki neden?
Rusya, yetenekleri çekme ve elde tutma, hükümet harcamaları ve yatırım ve yenilik ortamı gibi zorluklar gibi sağlam bir yapay zeka sektörü geliştirme ekosistemini etkileyen sayısız zorlukla karşı karşıya.
Savaş sonrası Batı ve Asya’daki bazı çip tedarikçilerinin yaptırımları Rusya’nın, gelişmiş silahlar, yapay zeka ve robotik geliştirme çabalarını baltalıyor.
Montreal Ethics AI yazarlarının 2020 yazısı Rusya'daki zayıf yatırım ortamı nedeniyle, hükümetinin gelişimini yönlendirmek için mevcut Rus firmalarına güvenmeye devam etmesi gerektiğini belirtiyor. Bankacılık (Sberbank), savunma (Rostec), teknoloji (Yandex) ve enerji sektöründeki (Gazprom) dört büyük devlet işletmenin incelendiği makalede; Rusya yapay zeka stratejisinin geliştirilmesinde en kritik şirket Sberbank. Bunun arkadasında yatan sebepler Sberbank'ın Rusya teknoloji ekosistemindeki yapay zekaya, büyük veriye ve yeni kurulan şirketlere yaptığı yatırımlar ve Rus hükümetiyle olan yakın ilişkisi.
Bakalım devlet güdümlü şirketlerle yapay zeka ne kadar başarılı olacak?
Değerli dostum Dr. Can Kasapoğlu’nun daha önce bültenimizde yazdığı Harp ve Yapay Zeka dosyası,
Global “State of AI” raporunu ele aldığımız 59. bülten ve Brookings’in Ekim 2021 tarihli yapay zeka işbirlikleri raporunu incelediğimiz 63. sayı ilginizi çekebilir.
ABD’de anti-kripto lobisi
🌏 Kripto Dünyası:
Piyasadaki son hareketlenmeler birçok regülatörün gündemini kripto varlıklar yaptı. Kriptoya karşı lobiciler ABD’de vites artırdı. İçlerinde Harvard öğretim görevlisi Bruce Schneier, eski Microsoft mühendisi Miguel de Icaza ve Google Cloud baş mühendisi Kelsey Hightower'ın da olduğu 26 bilgisayarcı ve akademisyen kripto yatırımlarını ve blokzinciri teknolojisini ağır bir şekilde eleştiren mektup imzalayıp senatoya gönderdiler. Bu durum elbette kriptoyu "tu kaka" görenlerin algı yaratması için fırsat oluşturdu.
Grup mektubunda senelerdir tanık olduğumuz argümanlara ek yok. Kripto varlıkları ve blokzinciri yalnızca finansal bir teknoloji olarak ele alarak piyasadaki son hareketlilik “ölü yatırım” kanıtı olarak sunulmuş. Teknolojinin merkezi olmaması ise bir eleştiri olarak sunuluyorlar. :)
ABD Kongre Lobisi Açıklama verileriyle tüketici savunma grubu Public Citizen’ın yaptığı analize göre, kripto endüstrisini temsil eden lobicilerin sayısının 2018 ve 2021 arasında 115'ten 320'ye, lobi işleri için harcamalar ise dört katına çıktı.
Bas bas paraları lobiye
🤯Dijital Kodamanlar :
Daha önce bültende de söz ettiğimiz American Innovation and Choice Online Act, dijital kodamanların kendi ürünlerini platformlarındaki rakiplere karşı öne çıkarmaması için hazırlanmış bir yasa teklifi. Mesela Amazon kendi markalarını öne çıkarmasın, Google alışveriş aramalarında para aldığı ürünleri başa koymasın diye.
Bu kanunun çıkmaması için ne harcamalar yapılmış bakalım:
Computer and Communications Industry Association (CCIA), bu yılın başlarında Arizona, Georgia, Nevada ve Wisconsin gibi eyaletlerde 8 milyon doların üzerinde TV reklamı yayınladı. New Hampshire Journal'a göre, CCIA ayrıca New Hampshire'da 2 milyon doların üzerinde reklam aldı. (Bezos’un The Washington Post'un sahibi olduğunu atlamayalım.)
CCIA eyaletteki dar bir grup Demokratları tasarıyı reddetmeye çağırmak için; Facebook’tan ez 167.000 dolar, Google’da ise 218.000 dolar almış. The Technology 202'nin şirketlerin dijital reklam kitaplıklarından yaptığı bir incelemeye göre, reklamlar en az 13 milyon kez gösterildi.
New Democracy tarafından yayınlanan ve Arizona'da en az 700.000 kez gösterilen bir başka dijital reklam, mevzuatı ekonomik “belirsizlik” yaratacak bir inovasyon katili olarak gösteriyor.
Dijital politikalar siyasetin bir parçası olmak zorunda, daha önce yazılarımda da belirtmiştim. ABD’de lobicilik şeffaf yürütülüyor, biraz önce anti-kripto lobisinden de söz etmiştik.
Bunca çabaya rağmen teklifin bu yaz Senato’da genel kurula geleceği ve muhtemelen kabul edileceği söyleniyor.
Yeri gelmişken… Geçen hafta yazacağımı söylediğim ancak yazamadığım, yeni e-ticaret kanun taslağının neden dünyadaki trendlere uyumlu olduğuna dair yazımı bu Cuma, Dünya Gazetesi’nde okumayı unutmayın.
Bu haftaki sayımızı beğendiniz mi?
Meh 🤨 | Tadında 🙂 | Bilgilendim 🤓| Beğendim, ilettim 😎
Bülteni Nesibe Kırış ile beraber hazırlıyoruz.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
📝 Medium: Ussal Şahbaz
🔗Web: ussal.net