Global İşler+ 2022/20
Global İşler+ 2022/20
🇪🇺vizesiz Avrupa, 🛸Bayraktar droneları, 💸tefeci fintek, 💲kriptoya vergi
No.83 — 2022/20
Her hafta Çarşamba sabahı çıkan Global İşler+ Bülteni’nde teknoloji, toplum ve politikanın kesişiminde dünyada olup bitenlere bakıyor, Türkiye’de olanları anlamaya çalışıyoruz. Bu bülten size iletildiyse lütfen Substack üzerinden üye olun!
Bu hafta drone dünyasına, tefeci finteklere ve kripto dünyasındaki son düzenlemelere bakıyoruz. Önce Dünya Gazetesi yazımla başlayalım.
Vizesiz Avrupa neden gençlere hayal oldu?
🖊 Global İşler Köşesi:
Dünyada altmıştan fazla ülkenin gençleri Schengen bölgesine vizesiz seyahat edebiliyor. Eğer Türkiye’de gençseniz böyle bir şansınız yok. Peki bu durumun sorumlusu Avrupa ülkeleri mi? Değil.
Denebilir ki, Türkiye çok büyük ülke, o nedenle bize zaten vizesiz seyahat vermezler. 40 milyon nüfuslu Ukrayna 2017 yılında bu hakkı aldı. Türkiye Müslüman, o yüzden vermezler. Malezya da Müslüman ve vizesiz seyahat hakkı var. Demek ki bahane aramamak lazım. Biz önce üzerimize düşen reformları yapalım.
Bu hafta Dünya Gazetesi’nde yazdım.
Bayraktar
🖊 Haftanın Yazısı:
Drone, silah ticareti trendleri ve operasyon konseptleri açısından bir değişim anını yaşıyor. Tedarikçi ülkelerin sayısı artıyor ve uluslararası silah pazarındaki rekabet kızışıyor. Sonuç olarak, artan sayıda ülke drone savaşında hızla avantaj kazanıyor.
Değerli dostum Dr. Can Kasapoğlu’nun EDAM’da yayımlanan yazısına bakabilirsiniz.
ABD ve İsrail'in ihracattaki tekeli, Çin ve Türkiye gibi yükselen tedarikçiler tarafından kırıldı. Bu sebeple Türkiye'nin drone pazarında rekabetin böyle arttığı bir mücadele döneminde agresif bir stratejiye ihtiyacı var. ABD savunma sanayisinin Suudi silah pazarındaki durumu bu açıdan güzel bir örnek teşkil ediyor. Amerikalı silah üreticileri Suudi silah ithalatında neredeyse yüzde 80 paya sahip olsa da, Çinliler son satışlarıyla savaş drone segmentini kaptı.
The Newyorker’da bu ay yayımlanan “Türk Droneları, Savaşın Doğasını Değiştirdi” başlıklı Selçuk Bayraktarı ve İHA’ları inceleyen yazıyı da okumanızı öneririz. Bayraktar’ın başarısının sırrını iyi anlamalı ve gurur duymakla kalmayıp başka sektörlere de uygulamalıyız. Bence başarının unsurlarından biri doğrudan harp alanlarına gidip müşteriyle (silahlı kuvvetler) beraber çalışabilme imkanı (bir nevi lean startup).
Daha önce Ukrayna Savaşı ve droneları ele aldığımız bültenimize bakabilirsiniz. Drone’lar konu olunca yapay zekanın etkisi ele alınmadan olmaz, daha önce incelemiştik. Ayrıca, savaşta bu tür yüz tanıma teknolojilerinin yaratacağı riskleri de bültende konu edinmiştik.
Tefeci Fintek
🗞 Haftanın Haberi:
Hindistan Merkez Bankasına göre, Ocak ve Şubat 2021 arasında Hindistan'da bulunan dijital kredi uygulamalarının neredeyse yarısı yasa dışı.
Yıllardır tefeciye düşme hikayelerine aşinayız. Ameliyat parası denkleşmez, çocuğun okul taksidi ödenemez ve son çare bol faizli tefeciye başvurulur. Her meslek gibi tefecilik (!) de dijitale ayak uydurmuş.
Hintlilerin çoğu,teminat eksikliği ve kredi sürecini iyi anlamamaktan kaynaklı bankalardan kredi alamıyor. Yasal finans kurumlarından kredi almaya hak kazanan 220 milyon Hintlinin sadece %33'ünün bir banka hesabına erişimi var. Kredi alabilenler de bankalardaki sonsuz kağıt ve işlem yüküne girmeye üşeniyor. Rest of World’deki hikayeyi okuyabilirsiniz.
Çin’de fintek sektörü zapt-u rapt altına alınmadan önce genç kadınlara borç vermek için çıplak fotoğraflarını rehin isteyen fintek şirketleri de görülmüştü.
Kriptoya sermaye kazancı vergisi
🌏 Kripto Dünyası:
Kripto piyasasındaki dengesizlik regülatörleri harekete geçirdi. Kapsamlı regülasyon taleplerinin dışında, vergi meselesine odaklanan ülkeler de var. Avustralya Vergi Dairesi (ATO) 2022 vergi programında dört temel konu üzerine odaklanacak:
kayıt tutma
işle ilgili masraflar
kiralık mülk gelirleri ve kesintileri ve
kripto varlıklardan, mülklerden ve hisselerden sermaye kazançları.
ATO’nun öncelik alanlarını belirlerken şuradan yola çıkmış: "insanların hata yaptığını gördüğümüz sorunlu alanları hedefliyoruz”. Kripto varlıklara yönelik açıklama şöyle:
Bu mali yılda mülk, hisse veya takas edilemeyen tokenler (NFT'ler) dahil bir kripto varlığı elden çıkaranlar; bir sermaye kazancı/kaybı hesaplayarak bunu vergi beyannamesine kaydedecek.
Yabancı bir kripto varlık borsasındaki işlemler menşei ülkede vergi sorumluluklara tabii olması bunu değiştirmeyecek.
Bir haftadır seyahatteydim. O nedenle bu haftaki sayımız biraz kısa. Bu formatı sevdiyseniz, bülten daha kısa olsun istiyorsanız, bana yazabilirsiniz. Haftaya görüşmek üzere!
Bu haftaki sayımızı beğendiniz mi?
Meh 🤨 | Tadında 🙂 | Bilgilendim 🤓| Beğendim, ilettim 😎
Bülteni Nesibe Kırış ile beraber hazırlıyoruz.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
📝 Medium: Ussal Şahbaz
🔗Web: ussal.net