Global İşler+ 2022/18
🐦 Elon Musk özel dosyası
No.81 — 2022/18
Bugün Elon Musk özel sayımızla karşınızdayız. Biraz da geciktik. Çünkü piyasalarda yaşanan gelişmeleri, Elon Musk’ın Twitter’ı satın almak hikayesine etkileriyle beraber takip edip, son durumu yansıtmak istedik. Bu hikaye daha çok evirilir gibime geliyor. Buyrun bakalım Elon Musk dahi mi yoksa soytarı mı?
Elon Musk yaklaşık bir ay önce Twitter’ı satın alacağını açıkladı. Biraz git gelden sonra teklifi kabul edildi. Ben hala cayabileceğini düşünüyorum. Nedenlerini geçen hafta HalkTV’de anlattım.
Bu hafta Amerikan borsasındaki çöküşten sonra Elon Musk’ın cayma ihtimali daha da arttı.
Gördüğünüz gibi Twitter hisseleri piyasalardaki genel düşüşten daha az etkilenmiş. Musk cayarsa 1 milyar dolar ceza ödeyecek. Onu da “kolaysa icradan tahsil edin” diyebilir. Zaten Musk için çok küçük bir miktar. Öte yandan şu an satıcı durumundaki Twitter hissedarlarının elindeki hisselerin değerinin, anlaşma çökerse, düşmemesi imkansız. Şu analizi okumanızı tavsiye ederim.
Öte yandan Elon Musk’ın para topladığı yatırımcılara Twitter’ı nasıl adam edip doğru düzgün para kazanan bir şirket haline getireceğine dair sunumu New York Times tarafından sızdırıldı.
Özellikle “abonelik” hizmeti bence de iyi plan. Mesela ben her gün Twitter’dan 17 bin kişiye bedava ulaşabiliyorum. Twitter bu işten hiç para kazanmıyor. Acaba para istese verir miyim?
Tesla ne olacak?
Elon Musk’ın Twitter’ı satın aldığı haberini duyunca gözümün önüne geçmişten iki an geldi. Biri Elon Musk’ın meşhur ülkemizi ziyaretinde çekilen fotolar. Diğeri bir medya patronumuzun “ben nerden bu işe girdim” diye gözyaşlarına boğulurken ses kaydı. Acaba Elon Musk neyin içine girdiğini biliyor mu?
Tesla’nın şu andaki ana gelir kaynağı karbon kredileri satışı. Doğrudan kamusal düzenlemelere bağlı bir iş. Tesla’nın geleceği hangi ülkeye giderse gitsin, şarj altyapısı lisanslamasından bayilik sistemine kadar idari kararlara bağlı. Mesela ABD’de Tesla arabalar bayiye gitmeden online satılabilsin diye tarihin en büyük lobi kampanyalarından biri yapılmıştı.
Musk’ın diğer işi SpaceX uzaya roket atıyor ki ana müşterisi her yerde devlet. Bizim uyduları da SpaceX atmıştı, hatırlarsınız. Musk’ın üçüncü işi Starlink ise uydu ile internet bağlantısı hizmeti veriyor ki, bu işin stratejik önemini son savaşta Ukrayna’ya verdiği destekle görmüştük. Starlink’in şu anda dünya yörüngesinde 2000 uydusu var. Starlink, bu uydulardan internet erişimine en çok ihtiyaç olan Hindistan’da hala faaliyet izni alamadı. Geçen ay ülke genel müdürü de “bu iş olmuyor” deyip istifa etti. Bu arada Hindistan, Tesla’nın araçları Hindistan’da üretilmedikçe bu ülkede satış izni alamayacağını açıkladı.
Musk'ın yabancı ülkelerle olan ticari bağları başka bir potansiyel endişe kaynağı. En büyük korkulardan biri, Çin'in Twitter'ın politikalarına hakim olabilmesi. Musk'ın durumunda tehlike, Çin'in Musk'ın elektrikli araç şirketi Tesla için ikinci en büyük pazar olması ve şirketin lityum pillerinin ve diğer önemli bileşenlerinin ana tedarikçisi olması gerçeğinden kaynaklanıyor. Çin, 2009'da Twitter'ı yasakladı ve ÇKP'nin devlet medya kuruluşları şu anda ya siteden engellendi ya da kapsamlı içerik uyarılarıyla işaretlendi.
Elon Musk bu şirketlerin iş yaptığı ülkelerin liderleriyle bir daha Zoom yaptığında sizce ilk konu ne olur? Bence araba ya da uydu değil, Twitter olur.
İfade hürriyetini Elon Musk mı koruyacak?
Avrupa Birliği’nden gelen tepki ise “ifade hürriyeti”nin “ne kadarı iyi” “ne kadarı kötü” diye sormamıza neden oluyor?
Musk’ın Twitter’la ilgili en önemli tezlerinden biri hesaplara kimlik doğrulama yapılmasıydı. Bu sayede Twitter kime reklam gösterdiğini bilecek, hedefleme daha iyi çalışacak, reklamların değeri artacak.
Geçen sene MHP aynı teklifi TBMM’ye yaptığından gülenler acaba şimdi ne düşünüyor?
Peki eğer Twitter gerçekten Elon Musk’ın dediği gibi yeni “public square” ise, yani haberlerimizi artık Twitter’dan alıyorsak, her gazetenin temel haber alma yolu ve hakkı olan “adının açıklanmasını istemeyen kaynak”lar kimlik doğrulama yapılan Twitter’da nasıl konuşacak?
Gördüğünüz gibi, ifade hürriyeti ve medyanın düzenlenmesi sanıldığı kadar basit bir olgu değil. Anonim hesaplar sadece bir örnek. İzin verseniz dezenformasyon yayılıyor, vermeseniz haber almak hakkı sınırlanıyor. Biz sınırın nerede çekileceğini tartışalım ama görünen o ki kararı Elon Musk verecek.
Elon Musk’ın para topladığı ilginç adreslerden biri de dünyanın en büyük kripto varlık borsası Binance. Şirketin sahibi CZ “Elon aradı ben de 500 milyon dolar attım” tarzında bir açıklama yapmış. Ortaklığın bir açısı yukarıdaki NYT haberinde yer alan Twitter’ın ödeme işine girmesi planı.
Binance’ın Twitter’a ortak olmasının diğer ilginç yönüyse, şirketin giderek artan medya yatırımlarına bir yenisinin eklenmiş olması. Binance birkaç ay önce Forbes dergisini satın almıştı.
Finansal sektörde bu kadar büyük bir kurumun aynı zamanda finansa yön veren medya mecralarının sahibi olması acaba ifade özgürlüğü açısından nasıl değerlendirilmeli?
Son gülen Elon mı olacak?
Bakalım son gülen kim olacak? Bunlar da Elon Musk’ın en çok kullandığı emojiler…
Elon Musk ile ilgili,
Geçen haftaki Dünya Gazetesi yazım.
Geçen seneki Dünya Gazetesi yazım ve aynı temadaki HalkTV videosu.
Bu haftaki sayımızı beğendiniz mi?
Meh 🤨 | Tadında 🙂 | Bilgilendim 🤓| Beğendim, ilettim 😎
Her hafta Çarşamba sabahı çıkan Global İşler+ Bülteni’nde teknoloji, toplum ve politikanın kesişiminde dünyada olup bitenlere bakıyor, Türkiye’de olanları anlamaya çalışıyoruz. Bu bülten size iletildiyse lütfen Substack üzerinden üye olun!
Bülteni Nesibe Kırış ile beraber hazırlıyoruz.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
📝 Medium: Ussal Şahbaz
🔗Web: ussal.net