No.39
Bu hafta gündemimiz ciddi: Önce haftanın en çok konuşulanlarından G7’yi, daha sonra da ABD’de dijital piyasalarda rekabet hukukunda yeni gelişmeleri ele alıyoruz. Sonra da konteyner ve küreselleşmenin geleceği var.
Bültenimi beğeniyorsanız, aşağıdaki butondan paylaşabilirsiniz :)
🌐 G7 notları
👁️ Haftanın Notları:
Gelişmiş ülke liderlerini bu sene İngiltere’de buluşturan G7’nin en önemli gündemi uluslararası şirketlerin vergilenmesiydi. Alınan karara göre uluslararası şirketler faaliyet gösterdikleri ülkelerde en az %15 kurumlar vergisi ödeyecek. Ayrıca Türkiye’de de uygulanan dijital hizmet vergisi kaldırılacak.
Bu anlaşma sadece G7 ülkeleri arasında ama bunun küresel bir anlaşmaya dönüşüp dönüşmeyeceğini göreceğiz. Aynı geçen hafta ele aldığımız G20 gibi bu da G7 dışında kabul görecek mi bakalım.
📷 Haftanın Fotoğrafı:
G7’de ortaya çıkan konsensüslerden biri de yeşil politikalardı. Liderler toplantı sonrası bir güzel jet uçaklarının gösterisini izlemişler. Yeşil politikanın da istikbali göklerde mi dersiniz?
Güven Hoca’nın bu G7 zirvesiyle şekilllenen yeni dünyanın ipuçları hakkındaki “Washington Mutabakatı'ndan, Cornwall Mutabakatı'na?” isimli yazısını da okumanızı tavsiye ederim. “Cornwall Consensus” belgesine de buradan ulaşabilirsiniz.
🇺🇸 ABD’de teknoloji regülasyonları
📰 Haftanın Haberi:
Bugüne kadar bültenlerimizde sıkça sözünü ettiğimiz Lina Khan’ın da ekibinde olduğu ABD Temsilciler Meclisi Antitröst Komitesi’nin raporunu takiben, geçen hafta kongreye beş yasa tasarısı sunuldu.
Tasarılarla beraber GAFAM’a yönelik yeni bir hukuki statü getiriliyor. Hedefte 600 milyar dolardan fazla net geliri ve 50 milyon aylık kullanıcısı olan şirketler var.
Bu statüye girecek şirketler için önerilen bazı kısılatmalar: (i) veri taşınabilirliği - örneğin, Uber şoförlerinin rakip platformlara verileri taşıması—, (ii) şirket satın almanın önüne geçilmek istenmesi —mesela, Facebook’un Instagram’ı satın alması—, (iii) platform içi rekabet —Amazon’un platformda satış yapan tüccarlara rakip olması gibi— koşullara yönelik yaptırım önerileri.
Benedict Evans’ın tekliflere yönelik eleştirel yazısını da okumanızı öneririm.
Bu tasarıların yasalaşacağını düşünmüyorum ama ABD’deki politik atmosferi yansıtmaları açısından önemliler.
Küreselleşmede konteynerler
📈 Haftanın grafiği:
Unutmamak lazım ki dünyada veriler dolaşmaya başlamadan önce konteynerler dolaşıyordu. Hikaye şöyle:
Yukarıdaki grafikte de görüldüğü üzere malların taşıma maliyetinin düşmesi için gemiler büyütüldü.
Gemiler büyüyünce kapasitenin dolması için gemiler limanlarda daha çok beklemeye başladı.
Gemiler limanlarda çok beklediği için, dijitalleşmeyle hızlanan tedarik zincirlerine yetişemedi.
Bu da 2010larda ticaretin yavaşlamasının nedenlerinden biri oldu. Durum tedarik zincirinde bir yavaşlama ve aksamayla sonuçlandı.
📚 Haftanın Kitabı 1-2:
2007 yılında çıkan The Box kitabı yük gemilerinin dünyayı nasıl daha küçük, global ekonomiyiyse daha büyük hale getirdiğini anlatıyordu. Kitabın yazarı Marc Levinson geçen sene çıkan Outside the Box kitabındaysa yukarıdaki konteyner hikayesinden başlayarak küreselleşmenin son 20 yılını anlatıyor.
Başkalarının parası
📝 “Global İşler”:
Şirketlerin üst düzey yöneticilerinin kazançlarında bir absürtlük var diye düşünüyorsanız, yalnız değilsiniz. ABD’de bir CEO’nun ortalama kazancı aynı şirketteki bir çalışanın ortalama kazancının 300 katı. Geçen haftaki Dünya Gazetesi yazımda birçok spesifik örnek de bulabilirsiniz.
Hem teknoloji hem de geleneksel işlerden örnekler gösteriyor ki, faizlerin düşük, yani paranın bol olduğu, gerek yatırımcı ile yönetici arasında (WeWork) gerekse borsadaki hissedarlarla yönetici (Yahoo, GE) arasındaki ilişkilerin kompleks olduğu ortamlarda para kazanmanın en iyi yolu başkalarının parasıyla risk almak.
Çünkü anlaşmalar muğlak, performans ölçümü zor, oyunun kuralları oyun başladıktan sonra değişiyor. Eğer kazanırsanız getiri büyük. Kaybederseniz…. Getiri yine büyük!
📚 Haftanın Kitabı 3: Yazıda da söz ettiğim WeWork ve CEO'su Adam Neumann'un yükselişini ve düşüşünü anlatıyor: Billion Dollar Loser: The Epic Rise and Spectacular Fall of Adam Neumann and WeWork
Yazıda bahsettiğim GE hikayesini incelemek isterseniz Vanity Fair’daki bu yazıya göz atın!
📑 Haftanın Bültenleri:
Düzenli olarak takip ettiğim Scott Galloway, Mayıs ayının son sayısında yukarıdaki konuya değinmişti. İlgili sayıyı buraya eklerken, genel olarak No Mercy No Malice bültenini de tavsiye ederim!
Haftanın bir başka bülten önerisi de Tech Revolution- bir göz atın derim.
Global İşler +’tan bu haftalık bu kadar! Bu bülteni Nesibe Kırış ve Deniz Erciyes’le beraber hazırlıyoruz. Bülteni beğeniyorsanız bir arkadaşınıza iletebilirsiniz.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
📝 Medium: Ussal Şahbaz
❗️Telegram: Global İşler
🔗Web: ussal.net