Global İşler +
Global İşler +
🇦🇺 Avustralya vs. Facebook, 🚙 Uber, 💹 Bitcoin
No.24
Bu hafta gündemde büyük teknoloji şirketlerinin kamuoyu algısı, Avustralya'nın Facebook ve Google ile kavgası, İngiltere Yüksek Mahkemesi’nin Uber kararı ışığında gig ekonomisi ve tabii ki bitcoin var.
Akşam saat 20:00’de Clubhouse’da bitcoin regülasyonlarını tartışacağız. Duyuru bültenin sonunda.
Bültene geçmeden bir duralım! Bültenimizi nasıl buluyorsunuz? Çok mu uzun, çok mu kısa? Neyi daha fazla veya daha az ele alalım? Her türlü önerinizi ve geri bildirimizi merak ediyoruz, hello@ussal.net adresine yazabilirsiniz 🤭
📈 Haftanın Grafikleri:
Bu hafta sonu büyük teknoloji şirketlerinin imajlarıyla ilgili bir Twitter anketi yaptım. Tabii ki Twitter takipçilerim tarafsız ve temsili bir örneklem değil. Yine de anketlere katılan 350 kişinin sesine kulak vermek lazım.
Twitter, Google, Facebook ve Tiktok ile ilgili aynı soruyu sordum:
Cevapları aşağıdaki grafikte görebilirsiniz (balon büyüklükleri gitmesi benim için veya toplum için iyi olur diyenlerin toplamı):
Anketten çıkan iki bulgu var:
Dört şirket için de ezici çoğunluk kendisi için neyin iyi olduğunu düşünüyorsa, toplum için de onun iyi olduğunu düşünüyor. İkisi arasında ayrım yapan çok az.
Facebook ve Tiktok’un imajı Twitter ve Google/YouTube’dan çok daha bozuk (Neden acaba? 🥺).
🇦🇺 Avustralya vs. Google (ya da Devletler vs. BigTech)
🚀 Haftanın Bonusu:
Avustralya’da Google ve Facebook gibi platformları kullandıkları haber içeriklerine para ödeme zorunluluğu getirecek bir yasa tasarısı parlamentoda görüşülüyor. Yasaya göre eğer Google ve Facebook haber mecraları ile ücret üzerinde anlaşamazsa, ödenecek ücreti devlet belirleyecek. Geçen hafta,
Google, Avustralya’yı arama motorunu ülkeden tamamen çıkarmakla tehdit ettikten sonra, Avustralya’da medyanın yarısını kontrol eden Murdoch ile anlaştı.
Facebook ise kanuna büyük tepki göstererek tüm dünyada Avustralya kaynaklı haber içeriğinin görülmesini engelledi. Facebook’un Avustralya'daki yayıncılarla paylaştığı sayfa görüntülenmelerinde %93 düşüş oldu.
SON DAKİKA: Avustralya’nın geri adım atarak Facebook’un belli sayıda medya kurumuyla anlaşması halinde bunu yeterli bulmayı kabul etmesi üzerinde haber içeriklerinin “önümüzdeki günlerde” Facebook'a yeniden yükleneceği dile getirildi.
Tabii bu düzenlemenin dünyada ilk Avustralya’dan çıkması, Fox’un da sahibi olan Murdoch’un kendi evindeki lobi gücünü de gösteriyor. Murdoch Google ile global seviyede anlaşmaya varırken, diğer medya mecralarının ne yapacağı henüz belli değil.
Bu sorunu 30 Haziran 2020 tarihli “Google ve Facebook internet haberciliğini nasıl devletleştirdi?” yazımda ele almıştım. İki önerim daha var:
Değerli dostum Marietje Schaake’nin Avustralya’daki olayı egemen devletlerle büyük teknoloji şirketleri arasındaki oyunda yeni bir perde olarak analiz eden FT yazısını.
Gazete gelirlerinin aslında 10 yıl önce çöküşe geçtiğini anlatan Benedict Evans’ın yazısı.
🇬🇧 İşçisin sen işçi kal
📰 Haftanın Haberi:
2016 yılından beri süren Uber davası İngiliz Yüksek Mahkemesi’nde sonuçlandı.
🦆 Kararın özü “ördek testi” (eğer bir kuş ördek gibi görünürse, ördek gibi yüzerse, ördek gibi öterse, ona ördek denir): Çalışanların serbest çalışan veya işçi olduğuna karar vermek için sözleşme şeklinin bir önemi yok, eğer işçi gibi hareket ediyorlarsa işçidirler. Mahkeme Uber sürücülerini üç ana eksende incelemiş:
Arabaya binen müşteri ve sürücü arasındaki sözleşme şartları Uber tarafından hazırlanıyor ve çalışanlar sözleşme tarafı dahil olmak üzere birçok ana hükümler hakkında bilgi sahibi değiller. Ayrıca ücretler de Uber tarafından alındığı için taraf çalışanlarmış gibi görünmüyor.
Sürücülerin yolcuları kabul etme veya reddetme alanı kısıtlanıyor ve yolcu kabul etmeyen sürücüler otomatik olarak devre dışı bırakılabiliyor.
Uber sürücülerinin bir işe alım sürecinde sıkı seçim süreçleri var.
Bu karar bence daha çok su kaldırır. Mahkemeler analog dünyanın kanunlarını dijtal ekonomiye uygulamaya çalıştıkça duvara tosluyor, yeni düzenlemeler gerekli hale geliyor. Daha önce sekizinci bültenimizde Kaliforniya’da aynı konuyu tartışmıştık. Kaliforniya’da halkoylaması ile gig ekonomisi çalışanlarına geleneksel işçi ile serbest girişimci arasında bir statü getirildi.
Uber Avrupa'da işgücü piyasası reformlari için kampanyaya ise 2018’te yayımlanan beyaz kağıtla başlamıştı.
Diğer bir soru ise, Uber sürücüleri aynı anda başka uygulamalar da açıp müşteri kabul edebiliyorken, eğer işçi statüsüne geçerlerse sadece Uber kullandıklarında piyasada rekabetin bundan nasıl etkileneceği. Uber’in rakiplerinin pazara girişi eskisi kadar kolay olmayacak.
💹 Bitcoin Dosyası
Bu hafts Bitcoin 50,000 doları aştı! Bitcoin ilk olarak 2017'te 10,000 dolara, 2020'de 20,000 dolara çıkmıştı.
🐦 Haftanın Tviti:
Bitcoin 50 bin dolar oldu ama ben hala ne olduğunu anlamıyorum diyorsanız hemen bu linke tıklayabilirsiniz:)
Bitcoin yasaklanmalı mı?
📝 “Global İşler”:
📌 Hindistan gibi bazı ülkelerde belli bir sınıfa sokulamayan inovasyonlardan Bitcoin yasaklandı, artık ülkeler inovasyona açık regülasyonları olanlar ve aşırı kısıtlayıcı regülasyonları olanlar diye ikiye ayrılacak. Dünya Gazetesi yazımı buradan okuyabilirsiniz.
👋 Global İşler+ Odası’na davetlisiniz
Global İşler Odası’nda haftalık Clubhouse yayınlarına da başladık. Bu konuda bu akşam (24 Şubat 2021) saat 20.00’da bir Clubhouse yayını yapacağız.
Önemli konuklarımız da bize katılacak: Elçin Karatay (Solak & Partners), Elbruz Yılmaz (Bitpanda) ve bitcoin yatırımcısı Demirhan Büyüközcü (Onedio & V-Count). Demir’in 2021 sonu bitcoin fiyat tahmini 300 bin dolar!
Yayınlara her hafta çarşamba devam edeceğiz. Kaçırmamak için üye olup Telegram kanalımdan haber alabilirsiniz.
Ussal Bülten’den bu haftalık bu kadar! Bu bülteni Nesibe Kırış ve Deniz Erciyes’le beraber hazırlıyoruz.
🐦 Twitter: Türkçe: @ussal / İngilizce: @ussalEN
📝 Medium: Ussal Şahbaz
🔗Web: ussal.net